Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2025 roku

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu Wydział V Gospodarczy w składzie następującym :

Przewodniczący: Sędzia Anna Dobosz

Protokolant: Paulina Kowalik

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2025 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w N.

przeciwko O. P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego O. P. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w N. kwotę 37 749,37 zł (trzydzieści siedem tysięcy siedemset czterdzieści dziewięć złotych 37/100) wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie liczonymi od dnia 26 stycznia 2024 r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  przyznaje radcy prawnemu K. S. wynagrodzenie w kwocie

2 656,80 zł brutto (dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt sześć złotych 80/100) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora nieznanego z miejsca pobytu pozwanego

i kwotę tę pokrywa tymczasowo ze środków Skarbu Państwa;

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 666,08 zł (cztery tysiące sześćset sześćdziesiąt sześć złotych 08/100) z odsetkami w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty – tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu;

V.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Nowym Sączu od powoda (...) Spółki Akcyjnej w N. i pozwanego O. P. kwoty po 1 328,40 zł (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia osiem złotych 40/100) tytułem zwrotu wydatku wyłożonego na wynagrodzenie kuratora.

Sygn. akt GC 45/24

UZASADNIENIE WYROKU

z 29 lipca 2025r.

Strona powodowa (...) S.A. w N. w pozwie wniesionym w dniu 25 stycznia 2024 r. przeciwko pozwanemu O. P. domagała się zapłaty kwoty 74 523,90 zł wraz z maksymalnymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty. Strona powodowa domagała się także zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazano, iż strony postępowania w dniu 8 listopada 2021 r. zawarły umowę pożyczki na sfinansowanie potrzeb związanych z działalnością gospodarczą pozwanego na podstawie której powódka udzieliła pozwanemu pożyczki w kwocie 55620 zł. Umowa została zawarta do dnia 8 listopada 2025 r. Pożyczka miała być spłacona w 48 miesięcznych ratach począwszy od 8 grudnia 2021 r. Powódka w dniu zawarcia umowy pobrała prowizje i opłaty. Pozwany częściowo spłacił pożyczkę przed wypowiedzeniem umowy – dokonane wpłaty powódka rozliczyła. Z uwagi na brak dalszych spłat pożyczki powódka wypowiedziała umowę pożyczki ze skutkiem na dzień 16 września 2022 r. Pozwany częściowo na poczet pożyczki dokonał wpłat po wypowiedzeniu umowy – dokonane wpłaty powódka rozliczyła.

Powódka wskazała, iż na dochodzona kwotę składa się;

- kwota 53677,74 zł tytułem należności głównej,

- kwota 20846,16 zł tytułem odsetek od kwoty 53677,74 zł w tym tytułem odsetek umownych od dnia 9 lutego 2022 do dnia do dnia 16 września 2022 w łącznej kwocie 5540,35 zł, w tym odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 1 października 2022 do dnia wniesienia pozwu w łącznej kwocie 15305,81 zł.

Działający za pozwanego kurator domagał się oddalenia powództwa oraz przyznania wynagrodzenia. Zarzucił, że powództwo jest przedwczesne, domagał się aby powód przedstawił oryginał umowy pożyczki oraz potwierdzenie doręczenia pozwanemu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, wezwania do zapłaty. (k. 103).

Sad ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwany prowadzi działalność gospodarczą od 5 sierpnia 2021 r. Adres do doręczeń wskazany w CEIDG to ul. (...), (...) P.

Dowód: wydruk z CEIDG k. 35-36 i k. 75

W dniu 8 listopada 2021 roku pozwany podpisał ze stroną powodową umowę pożyczki o numerze (...) na sfinansowanie potrzeb związanych z działalnością gospodarczą. W umowie wyraźnie określono pozwanego jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą oraz wskazano, że pożyczka przeznaczona jest na finansowanie bieżących potrzeb tej działalności - ul. (...), (...) P.. Kwotę pożyczki określono na 55620 zł. Pożyczka została udzielona na 48 miesięcy - § 1 pkt 1 umowy. Kwota pożyczki miała zostać udostępniona w formie przedpłaconej karty płatniczej (...) (§ 3 pkt 1 umowy). Zgodnie z § 2 pkt 2 umowy oprocentowanie pożyczki stanowiło dwukrotność odsetek ustawowych, a zgodnie z § 2 pkt 6 umowy za czynności związane z zawarciem i realizacją umowy pożyczkodawca był uprawniony do pobrania w dniu zawarcia umowy opłat i prowizji przewidzianych w części I Tabeli Opłat i Prowizji.

Nadto pożyczkodawca za czynności dodatkowe mógł pobierać opłaty zgodnie z częścią II Tabeli Opłat i Prowizji. W § 4 umowy strony ustaliły, iż pożyczka zostanie spłacona zgodnie z harmonogramem w 48 miesięcznych ratach. Za każdy dzień w spłacie pożyczki powód był uprawniony do naliczenia maksymalnych odsetek za opóźnienie. Zgodnie z § 5 umowy pożyczkodawca był uprawniony w przypadku braku zapłaty pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności do wypowiedzenia umowy, z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części.

Załącznikiem umowy był harmonogram spłat (zgodnie z którym pożyczka miała zostać spłacona w 48 miesięcznych ratach - 47 rat po 1397,35 zł płatnych do dnia 8 każdego miesiąca począwszy od 8 grudnia 2021r. i ostania 48 rata w kwocie 1596,78 zł płatna w dniu 8 listopada 2025 r.) oraz tabela opłat.

Pozwany podpisał załączniki do umowy.

Zgodnie z tabelą opłat i prowizji prowizja za czynności związane z zawarciem umowy wynosiła 3300 zł, a opłata za czynności związane z realizacja umowy wynosiła 22320 zł, natomiast oplata za wysłane wezwania do zapłaty upomnienia lub pisma o dopłatę listem zwykłym wynosiła 10,50 zł. Oplata za wysłane wezwania do zapłaty upomnienia lub monitu o dopłatę listem poleconym wynosiła 10,50 zł, opłata za wizytę windykatora wynosiła 200 zł.

Dowód: umowa pożyczki k. 11-16, harmonogram spłat k. 17-18, tabela opłat i prowizji k. 19

Strona powodowa w dniu 8 listopada 2021r. wystawiła notę księgową na kwotę 25 620 zł. W nocie tej wymieniono prowizję w kwocie 3300 zł oraz opłatę administracyjną w kwocie 22320 zł.

Dowód: nota k. 20

Pozwany złożył dyspozycję wykonania w jego imieniu na wskazany rachunek bankowy przelewu na kwotę 14000 zł.

Dowód zlecenie wykonania przelewu k. 21

Na poczet spłaty pożyczki pozwany dokonał wpłat

- w dniu 17 grudnia 2021 r. na kwotę 1420 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek oraz kapitału)

- w dniu 12 stycznia 2022 r. na kwotę 1500 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek oraz kapitału)

- w dniu 8 kwietnia 2022 r. na kwotę 300 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek oraz kapitału i kosztów upomnień)

- w dniu 13 maja 2022 r. na kwotę 300 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek)

Pozwany przed wypowiedzeniem umowy na poczet pożyczki zapłacił 3520 zł.

Dowód: zestawienie spłat k. 22, pozew k. 6-6/2

Powódka wysłała do pozwanego na adres z umowy upomnienia (pisma z dnia 2 marca 2022 r., 23 maja 2022 r.) oraz monity (pismo z dnia 30 marca 2022 r. i 20 czerwca 2022). Pisma zostały podpisane przez E. L. z upoważnienia samoistnego prokurenta spółki L. B.

Dowód: upomnienie k. 25 i 26, monit k. 25 i 27, KRS strony powodowej k. 33-34,

Pismem z 10 sierpnia 2022 r. strona powodowa oświadczyła o wypowiedzeniu umowy pożyczki z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia. Pismo to doręczono pozwanemu 17 sierpnia 2022 r. na adres z umowy pożyczki Pismo zostało podpisane przez samoistnego prokurenta spółki L. B. Nadto pismem z dnia 15 listopada 2023 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty zadłużenia. Wezwanie zostało doręczone w dniu 13 grudnia 2023 r.

Dowód: wypowiedzenie k. 28, wydruk śledzenia przesyłki k. 29 KRS strony powodowej k. 22-23, wezwanie do zapłaty k. 30, wydruk śledzenia przesyłki k. 31

Na poczet spłaty pożyczki pozwany po wypowiedzeniu dokonał wpłat;

- w dniu 31 października 2022 r. na kwotę 500 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek i upomnień )

- w dniu 23 grudnia 2022 r. na kwotę 500 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek)

- w dniu 31 stycznia 2023 r. na kwotę 500 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek)

- w dniu 6 marca 2023 r. na kwotę 500 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek)

- w dniu 23 sierpnia 2023 r. na kwotę 300 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek)

- w dniu 10 października 2023 r. na kwotę 200 zł (wpłata została przez pozwana zaliczona na poczet odsetek).

Pozwany po wypowiedzeniu umowy na poczet pożyczki zapłacił 2500 zł.

Powódka po wypowiedzeniu umowy na poczet zadłużenia zaliczyła w dniu 27 marca 2023 r. kwotę 40,00 zł.

Dowód: zestawienie spłat k. 22/2-23, pozew k. 6/2 i n

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych do akt sprawy. W ocenie Sądu dokumenty te w pełni zasługują na to aby zostały ocenione jako wiarygodne.

Sąd zważył co następuje.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, że strony postępowania łączyła umowa pożyczki na sfinansowanie potrzeb związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą z dnia 8 listopada 2021 r. Z uwagi na brak spłaty zadłużenia przez pozwanego, powód skutecznie wypowiedział przedmiotową umowę pismem z dnia 10 sierpnia 2022 r. ze skutkiem na dzień 16 września 2022 r.

Oceniając żądanie pozwu Sąd nie mógł pominąć, że:

a)  dokonanie przez pozwanego wyboru sposobu udostępnienia pożyczki poprzez wydanie karty przedpłaconej (a nie poprzez wypłatę środków na rachunek bankowy pozwanego) świadczy – z dużą dozą prawdopodobieństwa - o nietypowości sytuacji, w której znajdował się pozwany. Konstrukcja prawna karty przedpłaconej polega na odróżnieniu klienta banku (który jest stroną umowy z bankiem o wydanie karty przedpłaconej) od faktycznego użytkownika karty przedpłaconej (który nie jest stroną umowy z bankiem o wydanie karty przedpłaconej). W konsekwencji to klient banku (a nie faktyczny użytkownik karty przedpłaconej) jest posiadaczem rachunku (tzw. rachunku zasileniowego) powiązanego z daną kartą przedpłaconą. Nawet więc jeśli użytkownik karty jest bankowi znany co do tożsamości (a taki wymóg regulaminy (...) S.A. w W. przewidują od lipca 2021 roku) to nadal posiadaczem rachunku zasileniowego jest klient, a nie użytkownik karty. Rozróżnienie to utrudnia komornicze zajęcie wierzytelności użytkownika jako dłużnika egzekwowanego. Jego uprawnienie do korzystania z karty przedpłaconej (tj. dokonywania za jej pomocą płatności u akceptantów tej karty) nie jest bowiem wierzytelnością z rachunku bankowego, która to wierzytelność – typowo – bywa zajmowana w toku egzekucji komorniczej;

b)  pozwany – zmierzając do uzyskania pożyczki od strony powodowej - wyraził zgodę na opłaty i prowizje, które już na wstępie wynosiły 46 % tego, co określono jako udzieloną pożyczkę. Nadto wyraził zgodę na oprocentowanie pożyczki, które ustalone zostało na maksymalnym dopuszczonym przez prawo poziomie. Odsetki kapitałowe umówione zostały bowiem na poziomie odsetek maksymalnych w rozumieniu art. 359 § 2 ¹ k.c. (§ 2 ust. 2 umowy pożyczki) a odsetki za opóźnienie ustalono na poziomie odsetek maksymalnych w rozumieniu art. 481 § 2 ¹ k.c.(§ 4 ust. 10 umowy pożyczki).

Wyżej opisane okoliczności – oceniane w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego - wskazują, że pozwany w chwili zawarcia umowy pożyczki ze stroną powodową był osobą z poważnymi trudnościami finansowymi. Na tak skrajnie niekorzystne warunki finansowe (jak wyżej opisane) mogła zgodzić się tylko osoba nieposiadająca faktycznego wyboru gdy chodzi o pozyskanie nowego źródła finansowania (niewiarygodna finansowo dla tradycyjnego systemu bankowego). Co więcej, skorzystanie z mechanizmu karty przedpłaconej wskazuje – z dużą dozą prawdopodobieństwa – że pozwany był wówczas dłużnikiem egzekwowanym lub liczył się z ryzykiem wszczęcia przeciwko niemu egzekucji.

Pozwany nie mógł być uznany za konsumenta. Nie miały więc w niniejszej sprawie zastosowania przepisy chroniące konsumentów przed nadmiernymi kosztami umowy pożyczki zawarte w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Nie miały też zastosowania przepisy kodeksu cywilnego o umowie pożyczki w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie. Te bowiem znajdują zastosowanie do umów zawartych dopiero od 18 grudnia 2022 roku (art. 10 ustawy nowelizującej).

Status pozwanego jako przedsiębiorcy nie zwalniał Sądu z obowiązku badania – w ramach twierdzeń i dowodów zaprezentowanych przez strony – czy czynność prawna przytoczona w uzasadnieniu pozwu nie naruszała prawa lub nie zmierzała do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c.). Podobnie czy czynność prawna jest z mocy prawa nieważna, jeśli – w całości lub części – narusza zasady współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.).

W ocenie Sądu umowa zawarta przez strony umowa stanowiła próbę obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. W okolicznościach sprawy obciążenie pozwanego opłatami i prowizjami pobranymi/potrąconymi z kwoty udzielonej pożyczki – stanowiło próbę uzyskania korzyści ponad tę korzyść, którą ustawodawca uznał za dopuszczalną za udzielenie osobie trzeciej kapitału do korzystania.

Maksymalny poziom korzyści za udostępnienie osobie trzeciej kapitału do korzystania w obrocie dwustronnie profesjonalnym regulują przepisy o maksymalnych odsetkach kapitałowych i maksymalnych odsetkach za opóźnienie (art. 359 § 2 ¹ k.c. oraz art. 481 § 2 ¹ k.c.). Strona powodowa miała świadomość istnienia tych ograniczeń i wyzyskała je do cna, zastrzegając dla siebie w umowie odsetki w wysokościach maksymalnych zarówno w okresie kredytowania, jak i na wypadek opóźnienia w spłacie pożyczki.

Ubranie dalszych spodziewanych korzyści w pozór „opłat” i „prowizji” (które to pojęcia znane są z tradycyjnego systemu bankowego) nie mogło być akceptowane przez Sąd. W odniesieniu do banków uprawnienie do pobrania – prócz odsetek - także prowizji od kwoty udzielonego kredytu jest uprawnieniem ustawowym, wynikającym z przepisu szczególnego (art. 69 ust. 1 prawa bankowego).

Nadto uprawnienie to równoważone jest nałożonym na banki ustawowym obowiązkiem badania zdolności kredytowej przyszłego kredytobiorcy (art. 70 prawa bankowego), udzielania wyjaśnień co do sposobu badania zdolności kredytowej (art. 70a prawa bankowego), kontrolowania sposobu wykorzystania i spłaty kredytu (art. 74 prawa bankowego), obowiązkiem dochowania szczególnej procedury wypowiadania umowy kredytu, w tym negocjacji nad propozycją restrukturyzacji zadłużenia (art. 75c prawa bankowego), a warunki udzielania kredytów muszą mieć charakter ujednolicony i muszą przybrać formę dostępnego powszechnie regulaminu (art. 79 prawa bankowego). Strona powodowa nie wykazała, by w zamian za opłaty i prowizje wykonała na rzecz pozwanego rzeczywiste świadczenie (inne niż udostępnienie kapitału) a gołosłowne twierdzenia o badaniu wiarygodności płatniczej pozwanego Sąd ocenił negatywnie.

Opłaty i prowizje stanowiły 46 % udzielonego kredytu. W zakresie, w jakim umowa przewidywała, że kwota pożyczki obejmuje także pobrane/potrącone opłaty i prowizje Sąd uznał umowę za nieważną (art. 58 § 3 k.c.).

Zdaniem Sądu kwota pożyczki faktycznie udostępniona pozwanemu to 30000 zł.

Odsetki ustawowe kapitałowe od kwoty 30000 zł (za okres od dnia zawarcia umowy pożyczki do dnia jej wypowiedzenia ) wyniosły 1956,78 zł. Ich dwukrotność – a takie odsetki umówiono w § 2 ust. 2 umowy pożyczki - to 3913,56 zł.

W ocenie Sądu pozwany z tytułu umowy pożyczki faktycznie był zobowiązany do zapłaty na rzecz powódki kwoty 33913,56 zł.

Na poczet pożyczki pozwany w okresie trwania umowy zapłacił na rzecz powódki łącznie kwotę 3520 zł (powódka zaliczyła wpłaty na poczet odsetek i kapitału).

Zdaniem Sądu biorąc pod uwagę dokonane przez pozwanego wpłaty na poczet umowy pożyczki przez okres trwania umowy pozwany zobowiązany był do zapłaty kwoty 30393,56 zł i w ocenie Sądu to od tej kwoty winny być liczone odsetki maksymalne za opóźnienie od dnia następnego po dniu wypowiedzenia umowy pożyczki do dnia wniesienia pozwu. Kwota odsetek maksymalnych za opóźnienie wyliczona w taki właśnie sposób wynosi 9895,81 zł.

Łącznie (do dnia wniesienia pozwu) dawało to kwotę 40289.37 zł. Na poczet tej kwoty należało zaliczyć wpłaty dokonane przez pozwanego po wypowiedzeniu umowy w kwocie 2500 zł oraz kwotę 40,00 zł o którą sama powódka obniżyła należność z pożyczki - co daje kwotę 37749,37 zł. Właśnie tę kwotę zasądzono na zasadzie art. 720 § 1 k.c. wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie na przyszłość (art. 481 § 2 ¹ k.c.) od dnia następnego po dniu wniesienia pozwu tj. od dnia 26 stycznia 2024 r.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

Koszty procesu poniesione przez stronę powodową to 9332,17 zł (5417 zł wynagrodzenie pełnomocnika + 3727 zł opłata od pozwu + 188,17zł koszty doręczenia przez komornika) Skoro strona powodowa wygrała sprawę w 50% to od pozwanego zgodnie z zasada odpowiedzialności za wynik postepowania z art. 98 k.p.c. należało na rzecz powódki zasądzić kwotę 4666,08 zł.

Sąd przez przeoczenie nie wezwał o wpłacenie zaliczki na koszt wynagrodzenia kuratora któremu wynagrodzenie przyznał wykładając je tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Stosownie do wyniku rozstrzygnięcia sąd tymi kosztami obciążył obydwie strony po połowie.