II K 474/24 - wyrok Sąd Rejonowy w Nowym Sączu z 2025-03-31
Sygn. akt II K 474/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 marca 2025 roku
Sąd Rejonowy w (...), II Wydział Karny, w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Dominik Mąka
Protokolant: Karolina Rzeszowska-Świgut
po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2025 roku
sprawy H. P. syna S. i M. z domu S.
urodzonego (...) w K.
oskarżonego o to, że:
w okresie od 04 kwietnia 2023 roku do 15 kwietnia 2024 roku w miejscowości Ł. rejonu (...) uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) (...) sygn. (...) z dnia 14.11.2012 roku na mocy którego orzeczono świadczenie alimentacyjne w wysokości po 500 zł miesięcznie na rzecz J. P. i M. P., przy czym łączna wysokość powstałych w skutek tego zaległość stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych wynikających z powyższego wyroku równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych wynikających z powyższego wyroku potrzeb życiowych tj. o przestępstwo określone w art. 209 § 1a k.k.
I. uniewinnia oskarżonego H. P. od zarzuconego aktem oskarżenia czynu, a kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
| UZASADNIENIE | ||||||||||||||
| Formularz UK 1 | Sygnatura akt | |||||||||||||
| Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza. | ||||||||||||||
| USTALENIE FAKTÓW | ||||||||||||||
| 1.Fakty uznane za udowodnione | ||||||||||||||
| Lp. | Oskarżony | Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) | ||||||||||||
| 1.1.1. | H. P. | H. P. został oskarżony o to, że w okresie od 04 kwietnia 2023 roku do 15 kwietnia 2024 roku w miejscowości Ł. rejonu (...) uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) (...) sygn. (...) z dnia 14.11.2012 roku na mocy którego orzeczono świadczenie alimentacyjne w wysokości po 500 zł miesięcznie na rzecz J. P. i M. P., przy czym łączna wysokość powstałych w skutek tego zaległość stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych wynikających z powyższego wyroku równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych wynikających z powyższego wyroku potrzeb życiowych tj. o przestępstwo określone w art. 209 § 1a k.k. CZYNU NIE PRZYPISANO | ||||||||||||
| Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione | Dowód | Numer karty | ||||||||||||
| H. P. jest ojcem urodzonej (...) J. P., a także urodzonej (...) M. P.. | Odpisy skrócone aktów urodzenia k. 14, 15 Zeznania świadka B. W. k. 12, k. 115-116 Wyjaśnienia oskarżonego H. P. k. 44-45, 54 | |||||||||||||
| Mocą ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w (...) w dniu 14 listopada 2012 roku, sygn. akt (...) H. P. zobowiązał się łożyć na utrzymanie J. i M. P. alimenty w łącznej wysokości 1000 złotych miesięcznie. | Decyzja (...) Ł. k. 4-6 Zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji alimentów k. 7-8 Zeznania świadka B. W. k. 12, k. 115-116 Wyjaśnienia oskarżonego H. P. k. 44-45, 54 | |||||||||||||
| Oskarżony niemal od początku trwania tego prawnego obowiązku nie płacił przedmiotowych świadczeń alimentacyjnych, w związku z czym wyrokami Sądu Rejonowego w (...) w sprawach: (...) został uznawany winnym występku z art. 209 § 1a k.k. Ostatni z wyszczególnionych wyroków obejmował okres zaniechania H. P. do dnia 3 kwietnia 2023 roku. | Zeznania świadka B. W. k. 12, k. 115-116 (...) k. 55-57 Odpisy wyroków H. P. k. 72-78 | |||||||||||||
| Skazany w okresie od 4 kwietnia 2023 roku do 15 kwietnia 2024 roku nie łożył na utrzymanie swoich córek uzgodnionych alimentów. W tym czasie H. P. nie wpłacił na ich rzecz czy to do rąk ich matki B. W. czy też prowadzącego egzekucje sądową tych świadczeń (...) A. K. jakichkolwiek środków pieniężnych. | Decyzje (...) Ł. k. 4-6 Zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji alimentów k. 7-8 Zeznania świadka B. W. k. 12, k. 115-116 Informacja od (...) k. 34-37 | |||||||||||||
| H. P. w tym czasie pozostawał osobą bezrobotną, przez znaczną część objętą zarzutem zarejestrowaną w (...) , nie posiadającą prawa do zasiłku czy też renty. Oskarżony nie był także objęty ubezpieczeniem w (...). H. P. nie posiada łatwego do spieniężenia majątku, gdyż nie jest on właścicielem żadnych wartościowych ruchomości, a przy tym jest jedynie współwłaścicielem kilku nieruchomości w udziale 1/8 o łącznej powierzchni 0,23 ha. | Zaświadczenie z (...) k. 13 Informacja z (...) k. 16 Informacja od (...) k. 34-37 Notatka o oskarżonym k. 41 Zaświadczenie o stanie majątkowym k. 42-43 Wyjaśnienia oskarżonego H. P. k. 44-45, 54 | |||||||||||||
| W okresie objętym skargą oskarżycielską stan zdrowia H. P. uniemożliwiał mu podjęcie pracy zarobkowej. W związku z tym w czasie jego zarejestrowania w (...) posiadał ważne zwolnienie lekarskie. Jego stan zdrowia w czasie braku zarejestrowania w tym urzędzie także podważał możliwość wykonywania przez niego pracy zarobkowej. W tym czasie H. P. doznał dwóch urazów, a to skręcenia stanu kolanowego prawego oraz skręcenia stawu ramiennego lewego. Przez cały ten okres H. P. był leczony ortopedycznie, a stan jego zdrowia wykluczał pracę zarobkową. | Wyjaśnienia oskarżonego H. P. k. 44-45, 54 Informacja z (...) k. 81, k. 96 Zaświadczenie lekarskie k. 99 Dokumentacja medyczna oskarżonego H. P. k. 103 Opinia biegłego J. M. k. 109-110 Informacja z (...) k. 88 | |||||||||||||
| W tym czasie J. P. studiowała na terenie W.. Natomiast M. P. uczęszczała do szkoły średniej. W związku z brakiem realizacji przez H. P. obowiązku alimentacyjnego całość troski o zapewnienie utrzymania córkom podstawowych potrzeb życiowych spadł na B. W., która utrzymywała siebie i swoje córki z wynagrodzenia za pracę zbliżonego do najniższej krajowej. B. W. otrzymywała również świadczenia socjalne, między innymi z programu 800 +. W związku z bezskutecznością prowadzonej egzekucji komorniczej świadczeń alimentacyjnych zarówno J. P. jak i M. P. były w tym okresie beneficjentkami świadczeń socjalnych z (...). | Decyzja (...) Ł. k. 4-6 Zeznania świadka B. W. k. 12, k. 115-116 Informacja od (...) k. 34-37 | |||||||||||||
| H. P. ma 52 lata. Oskarżony jest obywatelem polskim. H. P. jest rozwodnikiem, zobowiązanym do łożenia na utrzymaniu dwóch córek. Oskarżony posiada wykształcenie średnie o profilu mechanik samochodowy. Oskarżony w chwili czynu nie leczył się psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. Oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną. | Notatka o oskarżonym k. 41 Zaświadczenie o stanie majątkowym k. 42-43 Wyjaśnienia oskarżonego H. P. k. 44-45, 54 (...) k. 55-57 | |||||||||||||
| 1.Fakty uznane za nieudowodnione | ||||||||||||||
| Lp. | Oskarżony | Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) | ||||||||||||
| 1.2.1. | Przeprowadzony przewód sądowy nie wykazał, aby H. P. w tym czasie uchylał się od obowiązku alimentacyjnego wobec J. i M. P. | |||||||||||||
| Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione | Dowód | Numer karty | ||||||||||||
| OCena DOWOdów | ||||||||||||||
| 1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów | ||||||||||||||
| Lp. faktu z pkt 1.1 | Dowód | Zwięźle o powodach uznania dowodu | ||||||||||||
| Wyjaśnienia oskarżonego H. P. | H. P. będąc dwukrotnie słuchanym w toku postępowania przygotowawczego formalnie przyznał się do zarzucanego mu przestępstwa. Za każdym razem złożył on jednak wyjaśnienia, które nie współgrały z owym formalnym przyznaniem. Mianowicie oskarżony podał, iż faktycznie w przedmiotowym czasie nie płacił on tych alimentów, jednakże wskazał, iż owo zaniechanie wywołane jest jego stanem zdrowia. Oskarżony już podczas pierwszego przesłuchania podał, iż od ponad roku jest na długotrwałym zwolnieniu chorobowym z uwagi na ciężkie zwichnięcie kolana i skręcenie barku, które to schorzenia uniemożliwiają mu podjęcie choćby dorywczej pracy. Owe podniesione przez oskarżonego kwestie zostały całkowicie zbagatelizowane przez prowadzącego dochodzenie, który nie powziął żadnych starań w celu zweryfikowania tak ukształtowanej linii obrony. Natomiast na rozprawie głównej H. P. wskazał, iż w przedmiotowym okresie czasu nie mógł pracować z uwagi na swój stan zdrowia, a przez to nie był w stanie realizować obciążającego go obowiązku alimentacyjnego. Sąd Rejonowy ocenił, iż wyjaśnienia H. P. są w tym zakresie wiarygodne i mają pełne oparcie w dowodach z dokumentacji medycznej oskarżonego. W tym miejscu należy podkreślić, iż jak wynika z informacji przedstawionej przez (...), do przedmiotowego organu wpłynęły zwolnienia lekarskie dotyczące oskarżonego za okres pozostawania przez niego zarejestrowanym w (...). Sąd Rejonowy zapoznał się także z dokumentacją medyczną oskarżonego, które to dokumenty potwierdziły, iż H. P. przez cały okres objęty skargą oskarżycielską pozostawał w intensywnym leczeniu ortopedycznym. Wreszcie oświadczenia H. P. o niemożności podjęcia choćby dorywczej pracy w tym czasie z uwagi na swój stan zdrowia, zostały skonfrontowane poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lekarza ortopedy J. M.. Biegły ten w sporządzonej przez siebie opinii w sposób stanowczy wskazał, iż schorzenia oskarżonego powodowały w przedmiotowym okresie czasu całkowitą niezdolność do świadczenia pracy zarobkowej. Do tego Sąd Rejonowy zweryfikował sytuacje majątkową H. P., który to nie posiada zdatnego do spieniężenia w krótkim czasie majątku. Jest on jedynie współwłaścicielem w 1/8 części w nieruchomościach o łącznej powierzchni 0,23 ha. Do tego oskarżony w swoim mieniu nie posiada wartościowych rzeczy ruchomych, a w okresie przymusowej przerwy w zatrudnieniu nie był beneficjentem zasiłków dla bezrobotnych czy świadczeń rentowych. Stąd też Sąd Rejonowy ocenił, iż wyjaśnienia H. P. usprawiedliwiające jego zaniechanie w łożeniu na utrzymanie córek zyskały potwierdzenie poprzez szereg dowodów dopuszczonych na etapie postępowania sądowego. Zarazem Sąd Rejonowy zwraca uwagę, iż brak wyjaśnienia sprawy w tym zakresie już na etapie dochodzenia, stanowił istotny brak postępowania przygotowawczego, gdyż już wówczas H. P. podnosił owe okoliczności faktyczne. Również przesłuchanie w charakterze świadka B. W. nie podważyło prawdziwości owych wyjaśnień. Świadek nie potrafiła bowiem wskazać, kiedy oskarżony miał świadczyć pracę. Warto tu odnotować, iż B. W. oznajmiła, iż nie wie w jakim dokładnie czasie jej były mąż pracował. Co więcej matka pokrzywdzonych wskazała przy tym, iż faktycznie w inkryminowanym czasie H. P. doznał przedstawianych przez niego urazów. Świadek podała także, iż nie posiada świadków, którzy mieliby mieć wiedzę odnoszącą się do świadczenia pracy przez oskarżonego i przez to realnej możliwości łożenia przez niego na utrzymanie córek. Zarazem należy wziąć pod uwagę, iż pozostałe okoliczności niniejszej sprawy miały bowiem charakter bezsporny. Mianowicie oskarżony nie negował zaniechania w łożeniu na utrzymaniu córek. H. P. nie podważał również stanu zagrożenia dla zapewnienia J. i M. P. podstawowych potrzeb życiowych. Tym samym Sąd Rejonowy odtwarzając stan faktyczny w tej sprawie w dużej mierze oparł się na uznanych za wiarygodne wyjaśnieniach oskarżonego H. P.. | |||||||||||||
| Zeznania B. W. | Sąd Rejonowy ocenił jako wiarygodne zeznania złożone przez świadek B. W.. Świadek ta opisała brak realizacji przez oskarżonego obciążającego go obowiązku alimentacyjnego. Fakt ten w żaden sposób nie był kwestionowany przez oskarżonego, który przyznał to w swoich wyjaśnieniach. Zarazem owa zaległość wynika z szeregu dokumentów źródłowych ujawnionych na końcu przewodu sądowego. Sąd Rejonowy wziął pod uwagę także, iż świadek B. W. opisała potrzeby swoich córek, a także składniki wchodzące w skład jej miesięcznego budżetu. Owe wskazania korelują z zebranymi w sprawie dokumentami, a zwłaszcza decyzjami o przyznaniu świadczeń z (...). Przedmiotowe depozycje są także w pełni zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Zeznania B. W. nie zawierały dyskwalifikujących je sprzeczności. Przeciwnie były one spójne, jasne. Niemniej jednak nie można było ocenić, iż zeznania B. W. są wystarczającym dowodem dla przypisania oskarżonemu zarzucanego mu występku. Zeznania byłej żony oskarżonego nie były przydatne dla odtworzenia najbardziej relewantnej okoliczności tego postępowania, a to ustalenia zdolności oskarżonego do wywiązania się z tego obowiązku w przedmiotowym okresie czasu. W tym miejscu należy podnieść, iż świadek od dłuższego czasu nie utrzymuje kontaktów z oskarżonym, a wiedze o nim uzyskuje za pośrednictwem utrzymujących te kontakty pokrzywdzonych córek. Co więcej B. W. wskazała, iż wie o dolegliwościach zdrowotnych oskarżonego, które miały mu uniemożliwiać świadczenie pracy zarobkowej. Informacje świadka odnoszące się do podejmowania dorywczego zatrudnienia przez H. P. nie zostały ujęte w ramy temporalne, co ma istotne znaczenie, gdyż B. W. była na te okoliczności słuchana rok po upływie temporalnego zakresu skargi oskarżycielskiej. Świadek ta jednoznacznie podała, iż nie jest w stanie podać, kiedy to H. P. miał pracować. B. W. przyznała także, iż owe wskazania stanowią jej domniemania, a nie jest w stanie przedstawić żadnych świadków, którzy mieliby potwierdzić ów fakt. W związku z powyższym Sąd Rejonowy ocenił, że zeznania B. W. są wiarygodne i dużej części przydatne dla poczynienia w tej sprawie ustaleń faktycznych, jednakże owa przydatność tego dowodu jest znikoma w zakresie mającym główne znaczenie dla finalnego rozstrzygnięcia tej sprawy. | |||||||||||||
| Opinia biegłego ortopedy | Sąd Rejonowy ocenił jako w pełni przydatną dla celów tego postępowania opinie biegłego J. M.. Sąd Rejonowy dopuścił ów dowód z urzędu, biorąc pod uwagę zaniechanie ustalenia faktycznej zdolności oskarżonego do realizacji tego obowiązku na etapie postępowania przygotowawczego. Należy wskazać, iż z uwagi na rodzaj schorzeń H. P., J. M., a to uznanej klasy ortopeda jest osobą posiadającą wystarczający zasób wiedzy specjalnej do opiniowania w tym zakresie. Co więcej podkreślenia wymaga doświadczenie biegłego w sporządzaniu tego rodzaju dokumentów procesowych. W realiach tej sprawy nie ujawniły się także okoliczności podważające bezstronność i obiektywizm biegłego. Przedmiotowa opinia spełnia także wszystkie wymogi, w sposób negatywny opisane w art. 201 k.p.k. Mianowicie opinia J. M. jest opinią pełną, gdyż biegły w sposób zasadniczy odpowiedział na wszystkie pytania uwypuklone w tezie dowodowej postanowienia o dopuszczeniu tegoż z dowodu. Rzeczona opinia posiada również atrybut jasności, gdyż przekaz artykułowany jest klarowny i wynika wprost z analizowanej przez niego dokumentacji medycznej. Biegły ocenił cały przebieg leczenia H. P. zaznaczając, iż niezdolność oskarżonego do świadczenia pracy utrzymywała się przez cały okres objęty aktem oskarżenia. E. biegły J. M. potwierdził depozycje H. P., który podał, iż brak zwolnień lekarskich za kilka miesięcy w środku tego okresu wynikał, z braku jego zarejestrowania w tym czasie w (...). W opinii tej Sąd Rejonowy nie dopatrzył się jakichkolwiek sprzeczności czy to o charakterze wewnętrznym czy zewnętrznym. Przeciwnie wnioski i stwierdzenia zawarte w tej opinii w pełni korelują z dokumentacją medyczną oskarżonego, zwolnieniami chorobowymi czy wreszcie zaświadczeniem wydanym przez lekarza prowadzącego. Okoliczności te sprawiły, iż Sąd Rejonowy powziął na decydujące dla rozstrzygnięcia sprawy ustalenia faktyczne w przeważającej mierze w oparciu o dowód z opinii biegłego ortopedy J. M.. | |||||||||||||
| Dokumentacja medyczna, informacja (...), zaświadczenie lekarskie | Sąd z urzędu dopuścił dowód z dokumentacji medycznej oskarżonego, informacji o zwolnieniach chorobowych H. P. w tym okresie czy też zaświadczenia wystawionego przez lekarza prowadzącego oskarżonego. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony tego postępowania. Sąd Rejonowy nie powziął negatywnych uwag odnośnie ich autentyczności. Zarazem ich brzmienie okazało się być istotne dla możliwości wydania opinii przez biegłego ortopedę, a przez to owe dokumenty okazały się być przydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. | |||||||||||||
| informacji z (...), z (...), (...), , (...), informacji o stanie egzekucji wraz z zaświadczeniem o jej bezskuteczności, decyzji administracyjnych o przyznaniu pokrzywdzonym świadczeń z (...), a także danych osobo poznawczych w postaci (...), notatki o oskarżonym, odpisów prawomocnych wyroków, zaświadczenia o stanie majątkowym, | Brak było także jakichkolwiek powodów do zanegowania pozostałych dowodów zgromadzonych w tej sprawie w postaci : informacji z (...), z (...), (...), , (...), informacji o stanie egzekucji wraz z zaświadczeniem o jej bezskuteczności, decyzji administracyjnych o przyznaniu pokrzywdzonym świadczeń z (...), a także danych osobo poznawczych w postaci (...), notatki o oskarżonym, odpisów prawomocnych wyroków, zaświadczenia o stanie majątkowym, Godzi się zauważyć, iż wszystkie wyżej wymienione dokumenty stanowią dokumenty o charakterze urzędowym, które w znakomitej większości zostały wytworzone przez funkcjonariuszy publicznych. Do tego owe zaświadczenia zostały wytworzone przez osoby do tego kompetentne w przepisanej przez prawo formie. Dodatkowo owe fakty z nich wynikające były koherentne z zeznaniami B. W. oraz danymi osobo poznawczymi przedstawionymi przez oskarżonego H. P.. Żadna ze stron tego procesu nie kwestionowała także autentyczności zawartych w nich informacji. W związku z powyższym Sąd Rejonowy ustalając sytuacje majątkową oskarżonego, jego zdolności zarobkowe i stopień realizacji obowiązku łożenia na dzieci posłużył się powyższymi dowodami. Podobnie należy ocenić dane odnoszące się do dotychczasowej karalności oskarżonego H. P. w postaci odpisów wyroków Sądu Rejonowego w (...) czy też aktualnej (...). | |||||||||||||
| 
              
            1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów | ||||||||||||||
| Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2 | Dowód | Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu | ||||||||||||
| PODSTAWA PRAWNA WYROKU | ||||||||||||||
| Punkt rozstrzygnięcia z wyroku | Oskarżony | |||||||||||||
| ☐ | 3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem | |||||||||||||
| Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej | ||||||||||||||
| ☐ | 3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem | |||||||||||||
| Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej | ||||||||||||||
| ☐ | 3.3. Warunkowe umorzenie postępowania | |||||||||||||
| Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania | ||||||||||||||
| ☐ | 3.4. Umorzenie postępowania | |||||||||||||
| Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania | ||||||||||||||
| ☒ | 3.5. Uniewinnienie | I | H. P. | |||||||||||
| Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia | ||||||||||||||
| H. P. został oskarżony o to, że w okresie od 04 kwietnia 2023 roku do 15 kwietnia 2024 roku w miejscowości Ł. rejonu (...) uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) (...) sygn. (...) z dnia 14.11.2012 roku na mocy którego orzeczono świadczenie alimentacyjne w wysokości po 500 zł miesięcznie na rzecz J. P. i M. P., przy czym łączna wysokość powstałych w skutek tego zaległość stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych wynikających z powyższego wyroku równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych wynikających z powyższego wyroku potrzeb życiowych tj. o przestępstwo określone w art. 209 § 1a k.k. Zgodnie z treścią art. 1 k.k. przestępstwem jest czyn zabroniony pod groźbą kary obowiązujący w czasie jego popełnienia, którego stopień społecznej szkodliwości jest wyższy niż znikomy, a sprawcy można postawić prawnie relewantny zarzut, iż nie dał on posłuchu normie sankcjonowanej. Natomiast oskarżonemu H. P. oskarżyciel publiczny zarzucił popełnienie występku z art. 209 § 1 a k.k. Zgodnie z tym przepisem przestępstwa tego dopuszcza się ten kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, a na skutek przedmiotowego uchylania doszło do narażenia osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Już elementarna wykładnia tego przepisu pozwala na stwierdzenie, iż ów czyn zabroniony jest typem indywidualnym, tj. takim który może zostać popełniony przez określony przez ustawodawcę krąg podmiotów. W przypadku przestępstwa niealimentacji znamieniem indywidualizującym odpowiedzialność karną jest istnienie orzeczenia sądowego, ugody lub umowy konkretyzującej ciążący na sprawcy obowiązek alimentacyjny. W tym miejscu należy w sposób jasny zaznaczyć, iż mająca miejsce w 2017 roku nowelizacja kodeksu karnego w tym przedmiocie, zawęziła pole kryminalizacji występku alimentacji w aspekcie podmiotowym. Mianowicie przed zmianą art. 209 odpowiedzialności karnej podlegał każdy na kim ciążył ustawowy czy też umowny obowiązek alimentacji. Natomiast po wejściu w życie przedmiotowej nowelizacji dla bytu tego przestępstwa konieczne jest aby ów obowiązek został skonkretyzowany enumeratywnie wymienionym przez ustawodawcę tytułem. Przechodząc do wykładni znamienia czasownikowego uchyla się należy stwierdzić, iż owo znamię definiuje się jako zawinione zaniechanie realizacji ciążącego na sprawcy obowiązku, które cechuje dodatkowy element negatywnego nastawienia sprawcy do wykonania tej powinności. Tym samym dla realizacji znamienia przestępstwa niealimentancji konieczne jest poczynienie ustaleń nie tylko w zakresie faktycznej realizacji przez sprawcę obowiązku alimentacyjnego, lecz także szeregu innych okoliczności świadczących o tym, iż dana osoba faktycznie mogła realizować obowiązek alimentacyjny, lecz z uwagi na swoje negatywne nastawienie zaniechała tego obowiązku. Natomiast po wejściu w życie nowelizacji art. 209 k.k. ustawodawca zrezygnował z ocennego znamienia uporczywości na rzecz ściśle określonej kwoty zaległości alimentacyjnych jakie swoim zaniechaniem miał wywołać sprawca, a prawnie relewantną kwotą dla bytu tego występku jest trzykrotność świadczenia okresowego. Jednocześnie warto zwrócić uwagę, iż od dnia wejścia w życie przedmiotowej nowelizacji do realizacji występku niealimentacji nie jest konieczne spowodowanie skutku w postaci narażenia osoby niealimentowanej na niemożność zaspokojenia własnych potrzeb – vide typ podstawowy z art. 209 § `1 k.k. W chwili obecnej owa materialna konsekwencja zachowania sprawcy jest znamieniem kwalifikującym zachowanie sprawcy jako występek z art. 209 § 1 a k.k. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie definiowano ów skutek. Zgodnie z tym orzecznictwem dla realizacji tego materialnego stanu – sprowadzającego się do konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo irrelewantne jest czy potrzeby małoletniego zostały faktycznie zapewnione z uwagi na nadmierny wysiłek innych osób zobowiązanych do alimentacji bądź też ich realizacja jest efektem działań osób niezobowiązanych do zapewnienia utrzymania osoby alimentowanej, w tym realizacji polityki socjalnej państwa. Jednocześnie z uwagi na zabarwienie językowe znamienia czasownikowego uchyla wskazuje się, iż owego występku można dopuścić się tylko i wyłącznie z zamiarem bezpośrednim. Przenosząc owe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zważyć, iż brak jest możliwości uznania, iż zaniechanie oskarżonego H. P. od łożenia na utrzymanie córek w przedmiotowym okresie czasu realizowała znamię czasownikowe pojęcia uchylania się od tego obowiązku, stwierdzenie to zarazem musiało prowadzić do uniewinnienia oskarżonego od stawianego mu w akcie oskarżenia zarzutu. W realiach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, iż oskarżony H. P. w przedmiotowym okresie czasu nie łożył na utrzymania córek kwoty ustalonej w ugodzie sądowej. Co więcej w tym czasie oskarżony w żaden sposób nie wywiązał się z tego obowiązku. Fakt ten nie może jednak prowadzić do automatycznego uznania do za winnym owego występku. Podkreślenia wymaga tu stwierdzenie, iż dla odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 209 § 1 k.k. niezbędne jest ustalenie czegoś więcej aniżeli tylko zaniechania oskarżonego w realizacji świadczeń alimentacyjnych. Jak wskazano już wielokrotnie w orzecznictwie sądów powszechnych pojęcie uchylanie stanowi szczególnie kwalifikowany przejaw zaniechania. Tym samym dla przyjęcia, iż sprawca uchylał się do realizacji świadczeń alimentacyjnych niezbędnym jest wykazanie, iż oskarżony miał realną możliwość wywiązania się z tego obowiązku. Takiej możliwości w warunkach tego postepowania nie posiadał H. P.. Mianowicie przez cały okres objęty skargą oskarżycielką pozostawał on (jak wynika z opinii biegłego ortopedy) osobą całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej. Nie można więc wymagać od H. P. w tym czasie, aby w celu realizacji obowiązku łożenia na utrzymanie córek, podjął pracę zarobkową, gdyż przeciwstawiał się temu stan zdrowia oskarżonego. Z drugiej strony należało zwrócić uwagę, iż oskarżony jest osobą niewątpliwie ubogą, która nie posiada żadnego zdatnego do spieniężenia majątku przez co oskarżony mógłby w tym czasie subsydiować te zdrowotną przeszkodę w zarobkowaniu. Innymi słowy skoro H. P. w przedmiotowym okresie czasu nie posiadał zdolności zarobkowania, a jego stan majątkowy uniemożliwiał mu wywiązywania się z ugody sądowej za pomocą zgromadzonego wcześniej mienia, zaniechania oskarżonego w tym czasie w realizacji owego obowiązku nie można zasadnie ocenić mianem uchylania się, gdyż oskarżony nie był w tym czasie zdolny do realizacji tych świadczeń alimentacyjnych. Jedynie na marginesie wypada zwrócić uwagę, iż przedmiotowa problematyka tj. kwestia możliwości przypisania odpowiedzialności za występek nie alimentacji w przypadku sprawcy niezdolnego z uwagi na stan zdrowia do wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego została już szeroko omówiona w wyroku Sądu Okręgowego w (...) w sprawie II Ka 626/24, gdzie to Sąd Okręgowy powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazał kategorycznie, iż że pod pojęciem „uchylania się” rozumieć należy niewypełnienie ciążącego na sprawcy obowiązku, takiego jednak, który jest w ogóle możliwy do wykonania (vide, wyrok SN z 9.5.1995 r., III KRN 29/95). Przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. może zatem dopuścić się tylko ten, kto mógłby wykonać ciążący na nim obowiązek, ale nie czyni tego mimo realnych możliwości. Sprawca nie wypełnia zatem obowiązku, bo nie chce go wypełnić lub ten obowiązek lekceważy. Zarazem w ocenie Sądu Rejonowego ową realną możliwość wywiązania się z tego obowiązku należy wywodzić w odniesieniu do danego okresu temporalnego. E. nie sposób jest w tym postępowaniu wywodzić dla oskarżonego negatywnych skutków związanych z jego uprzednimi skazaniami za okresy, kiedy to posiadał możliwość podjęcia pracy zarobkowej. Tym samym przeprowadzony w niniejszej sprawie przewód sądowy podważył możność zakwalifikowania zaniechania oskarżonego H. P. jako uchylania się do prowadziło do stwierdzenia braku realizacji przez tego oskarżonego znamion występku stypizowanego w art. 209 § 1a k.k., co w świetle normy zawartej w art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. musiało prowadzić do uniewinnienia oskarżonego H. P. od czynu zarzucanego aktem oskarżenia. W związku z wyżej przedstawionym sposobem rozumowania Sąd Rejonowy w punkcie I wyroku uniewinnił oskarżonego H. P. od czynu zarzucanego aktem oskarżenia. | ||||||||||||||
| 
              
            KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i  | ||||||||||||||
| Oskarżony | 
          
            Punkt rozstrzygnięcia  | 
          
            Punkt z wyroku odnoszący się  | Przytoczyć okoliczności | |||||||||||
| Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU | ||||||||||||||
| Oskarżony | 
          
            Punkt rozstrzygnięcia  | Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu | Przytoczyć okoliczności | |||||||||||
| inne zagadnienia | ||||||||||||||
| 
          
            W tym miejscu  sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,  | ||||||||||||||
| 7. KOszty procesu | ||||||||||||||
| Punkt rozstrzygnięcia z wyroku | Przytoczyć okoliczności | |||||||||||||
| I | Wobec jednoznacznej treści art. 632 pkt 2 k.p.k. Sąd uniewinniając oskarżonego H. P. od zarzucanego mu czynu zobligowany był stwierdzić, iż koszty procesu ponosi Skarb Państwa. | |||||||||||||
| Podpis | ||||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Nowym Sączu
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Dominik Mąka
Data wytworzenia informacji: