Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 396/24

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

M. Z.

w dniu 10 lutego 2024 roku w N. na terenie Domu Pomocy Społecznej przy ulicy (...), naruszyła nietykalność cielesną opiekuna Domu Pomocy Społecznej M. R. poprzez przyduszanie rękoma oraz znieważyła ją słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, a ponadto w tym samym miejscu i czasie kierowała wobec M. R. groźby pozbawienia życia, które wzbudziły w pokrzywdzonej uzasadnioną obawę, że będą spełnione

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

M. Z. jest pensjonariuszką (...) w N. przy ul. (...).

zeznania M. R.

4-6

wyjaśnienia oskarżonej

39-42, 43-44, 93v-94

M. R. jest pracownikiem (...) w N. przy ul. (...). Do jej obowiązków należy zapewnienie potrzeb mieszkańców, zapewnienie kontaktów z rodziną, pomoc w rozwiazywaniu problemów.

zeznania M. R.

4-6

W dniu 10 lutego 2024. M. R. zwróciła uwagę M. Z. na to że pali papierosy i spożywa alkohol na terenie (...) wskazując jednocześnie na niestosowność takiego zachowania. To rozwścieczyło M. Z.. Zaczęło obrażać słowami wulgarnymi pokrzywdzoną, grozić jej śmiercią oraz rzuciła się na nią i zaczęła dusić. Po chwili M. R. udało się wyswobodzić i wezwać pomoc.

policyjne notatki urzędowe

1, 20, 21, 22, 23, 31, 69

protokół zatrzymania M. Z.

2

zeznania M. R.

4-6

protokół oględzin M. R. wraz z dokumentacją fotograficzną

11-14

protokół oględzin uszkodzonych drzwi w (...) w N. przy ul. (...) wraz z dokumentacją fotograficzną

15-19

zeznania P. W.

24-26, 50-51

wyjaśnienia oskarżonej

39-42, 43-44, 93v-94

zeznania A. K.

70-72

Brak jest podstaw do kwestionowania poczytalności M. Z. w odniesieniu do zarzucanego jej czynu (warunki z art. 31 § 1 i 2 k.k. nie zachodzą)

opinia sądowo-psychiatryczna

61-63

M. Z. jest panną, matką trójki dzieci. Nie posiada żadnego majątku ruchomego ani nieruchomości.

M. Z. nie była dotychczas karana sądownie.

Karta karna

57

zaświadczenie majątkowe

58

notatka urzędowa – dane osobo-poznawcze

59

1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

Karta karna

Dokument urzędowy sporządzony przez kompetentną osobę. Brak okoliczności, które podważałyby wiarygodność tej dokumentacji.

notatka urzędowa – dane osobo-poznawcze

Dokument urzędowy sporządzony przez kompetentną osobę - w żaden sposób niezaangażowaną w konkretne rozstrzygnięcie sprawy. Brak okoliczności, które podważałyby wiarygodność tej dokumentacji.

opinia sądowo-psychiatryczna

Sąd w całości podzielił opinię biegłych jako pełną, jasną oraz należycie umotywowaną. Opinia spełnia wymogi określone w art. 200 k.p.k. i została wytworzona przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Jej treść nie była także kwestionowana przez strony postępowania - nie formułowano żadnych zarzutów co do tej opinii.

policyjne notatki urzędowe

Dokumenty urzędowe sporządzone przez kompetentne osoby - w żaden sposób niezaangażowane w konkretne rozstrzygnięcie sprawy. Brak okoliczności, które podważałyby wiarygodność tych dokumentów.

protokół oględzin M. R. wraz z dokumentacją fotograficzną

Dokument urzędowy sporządzony przez kompetentną osobę. Brak okoliczności, które podważałyby wiarygodność tej dokumentacji.

protokół oględzin uszkodzonych drzwi w (...) w N. przy ul. (...) wraz z dokumentacją fotograficzną

Dokument urzędowy sporządzony przez kompetentną osobę. Brak okoliczności, które podważałyby wiarygodność tej dokumentacji.

protokół zatrzymania M. Z.

Dokument urzędowy sporządzony przez kompetentną osobę. Brak okoliczności, które podważałyby wiarygodność tej dokumentacji.

wyjaśnienia oskarżonej

Oskarżona, początkowo na etapie postępowania przygotowawczego, nie przyznała się do stawianego zarzutu i opisała własna wersję przebiegu zdarzenia. Wskazała, że personel (...) znęca się nad pensjonariuszkami. Jednocześnie zauważyła, ze nie pamięta czy groziła pokrzywdzonej oraz czy ją dusiła. Cierpi na schizofrenię paranoidalną.

Przed Sądem jednak zmieniła wersję i przyznała się do stawianego zarzutu oraz wskazała, że jej zachowanie wynikało z nadużycia alkoholu.

Sąd zeznania złożone przed Sądem uznał za wiarygodne. Znajdują one potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym, zwłaszcza zeznaniach pokrzywdzonej oraz sporządzonej na potrzeby postępowania dokumentacji fotograficznej.

zaświadczenie majątkowe

Dokument urzędowy sporządzony przez kompetentną osobę. Brak okoliczności, które podważałyby wiarygodność tej dokumentacji.

zeznania A. K.

Świadek przyznała, że części elementów zdarzenia nie pamięta ale generalnie potwierdziła, że M. Z. zaatakowała opiekunkę M. R.. Mimo problemów zdrowotnych świadka, Sąd uznał jej zeznania za wiarygodne. Pozostają one bowiem spójne z pozostałymi dowodami.

Wobec istnienia innych dowodów, które w sposób nie budzący wątpliwości pozwalały odtworzyć przebieg sytuacji, przyznania oskarżonej oraz stanowiska obrony, Sąd nie przesłuchiwał tego świadka na etapie postępowania jurysdykcyjnego.

zeznania M. R.

Pokrzywdzona opisała przebieg zdarzeń w sposób zgodny z pozostałymi dowodami. Z tych powodów Sąd zeznania te uznał za w pełni wiarygodne.

zeznania P. W.

Świadek przybył na miejsce zdarzenie kiedy pokrzywdzonej udało się już wyswobodzić z uchwytu oskarżonej. Zaobserwował jednak agresję występującą u oskarżonej oraz potwierdził, że słyszał jak w sposób wulgarny mówi ona że pozbawi życia pokrzywdzoną. Zauważył także ślady duszenia na szyi pokrzywdzonej.

Zeznania te w pełni Sąd uznał za wiarygodne. Znajdują one potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym, zwłaszcza zeznaniach pokrzywdzonej oraz sporządzonej na potrzeby postępowania dokumentacji fotograficznej. Świadek nie starał się za wszelką cenę obciążyć M. Z.. Wprost przyznał, że nie widział całego zdarzenia.

1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

M. Z. stanęła przed tut. Sądem oskarżona o to, że w dniu 10 lutego 2024 roku w N. na terenie Domu Pomocy Społecznej przy ul. (...), naruszyła nietykalność cielesną opiekuna Domu Pomocy Społecznej M. R. poprzez przyduszanie rękoma oraz znieważyła ją słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, podczas i w związku z pełnieniem przez nią obowiązków służbowych związanych z opieką na pensjonariuszami Domu Pomocy Społecznej, a ponadto w tym samym miejscu i czasie kierowała wobec pokrzywdzonej groźby pozbawienia życia, które wzbudziły w wymienionej uzasadnioną obawę, że będą spełnione, tj. o przestępstwo z art. 222 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. i art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd uznał, w ramach zdarzenia historycznego zarzucanego M. Z., że ta w dniu 10 lutego 2024 roku w N. na terenie Domu Pomocy Społecznej przy ulicy (...), naruszyła nietykalność cielesną opiekuna Domu Pomocy Społecznej M. R. poprzez przyduszanie rękoma oraz znieważyła ją słowami powszechnie uznanymi za obelżywe, a ponadto w tym samym miejscu i czasie kierowała wobec M. R. groźby pozbawienia życia, które wzbudziły w pokrzywdzonej uzasadnioną obawę, że będą spełnione tj. jej zachowanie wyczerpało znamiona czynu stanowiącego występek z art. 190 § 1 k.k. i art. 216 § 1 k.k. i art. 217 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd najpierw odniesie się do tego z jakich względów nie uznał, że popełniony został czyn zabroniony z art. 222 § 1 k.k. oraz 226 § 1 k.k. Powyższa zmiana kwalifikacji prawnej wynika z tego, że art. 222 § 1 k.k. oraz 226 § 1 k.k. chronią funkcjonariusza publicznego (ewentualnie osobę do pomocy mu przybraną).

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 121 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej pracownikowi socjalnemu przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych. Zgodnie z treścią tego przepisu pracownikowi socjalnemu przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych. Tym samym dla ustalenia wypełnienia przez M. Z. znamion przedmiotowych występków z art. 222 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. konieczne jest udzielenie odpowiedzi na pytanie czy pokrzywdzona M. R. jest pracownikiem socjalnym w rozumieniu przepisów tej ustawy. W ocenie Sądu Rejonowego na to pytanie należy udzielić odpowiedzi negatywnej. Przesądza on tym treść całokształtu treści ustawy o pomocy społecznej, który to akt prawny wyróżnia dwa odrębne pojęcia, a to pracownika socjalnego i opiekuna. W realiach faktycznych tego postępowania oczywistym jest, iż M. R. była opiekunem, co wprost wynika z jej zeznań, potwierdzonych także na rozprawie sądowej. Dla rozstrzygnięcia tego problemu niezbędne jest posłużenie się wykładnią systemową i zwrócenie uwagi na treść chociażby art. 48a ust. 2g i 2h tego aktu prawnego. W tych jednostkach redakcyjnych ustawodawca wprost rozróżnia dwie różne kategorie pracowników zajmujących się świadczeniem pomocy społecznej, gdzie jednym przysługuje miano pracowników socjalnych, a drugim opiekunów. Tym samym zakładając racjonalność ustawodawcy fakt wyodrębnienia dwóch osobnych pojęć na gruncie tej ustawy i udzielenie przymiotu ochrony prawnej tożsamej dla funkcjonariusza publicznego tylko pracownikowi socjalnemu był zabiegiem celowym i nie sposób jest dokonać wykładni synonimicznej tych dwóch pojęć, co mogłoby prowadzić do potwierdzenia kwalifikacji prawnej zaproponowanej przez oskarżyciela publicznego. Dalej Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, iż M. R. nie jest funkcjonariuszem publicznym w świetle art. 115 § 13 pkt 4 k.k. Kwestię tę należy wyłożyć z uwagi na fakt, iż M. R. jest pracownicą (...) w N. , który to jest jednostką organizacyjną Miasta N., a zatem w myśl art. 123 rzeczonej ustawy prawa i obowiązki pracowników zatrudnionych w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej regulują przepisy o pracownikach samorządowych. Należy zatem zastanowić się, czy M. R. można zaliczyć do kategorii funkcjonariuszy publicznych zdefiniowanych w art. 115 § 13 ust. 4 k.k. W myśl tego przepisu funkcjonariuszem publicznym jest osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych. Sąd Rejonowy na rozprawie dokładnie analizował ten fakt posługując się oświadczeniami pokrzywdzonej odnoszącymi się do zakresu jej kompetencji. Jak wynika z jej zeznań zadania M. R. polegają na pielęgnacji i opiece nad pensjonariuszami i wykonywaniu prostych czynności usługowych dla poszczególnych jej podopiecznych. W zakresie uprawnień M. R. nie leży możliwość wydawania decyzji administracyjnych czy też wykonywanie działań faktycznych o charakterze władczym. Tutaj należy odwołać się do dorobku doktryny i orzecznictwa Sądu Najwyższego. „ Trafnie bowiem wskazuje M. F., że pojęcie funkcjonariusza publicznego należy „łączyć z charakterem czynności wykonywanych przez daną osobę, a które powinny mieć władczy, decyzyjny i publicznoprawny charakter, tj. dany podmiot powinien mieć taki zakres uprawnień, które mogą kształtować treść wykonywanych zadań w sferze publicznej” (M. Filar, Zakres pojęciowy znamienia pełnienie funkcji publicznej na gruncie art. 228 k.k., „Palestra” 2003/7–8, s. 57). W przypadku zaś pracowników niektórych jednostek samorządu osoby te wykonują ważne zadania publiczne, ale wiążą się one raczej z organizacją życia określonej społeczności lokalnej, a nie z wykonywaniem władzy w dosłownym jej znaczeniu (oświata, transport publiczny, zbiorowe zaopatrzenie w wodę” Szczegółowe wskazania dotyczące konieczności możliwości władczego odziaływania danego pracownika samorządowego dla uzyskania przez niego przymiotu funkcjonariusza publicznego zostały zawarte w sztandarowym postanowieniu Sądu Najwyższego w sprawie I KZP 9/13, gdzie podano, iż kontroler biletów nie jest funkcjonariuszem publicznym. Warto w tym miejscu zacytować fragment uzasadnienia tego orzeczenia. „W nawiązaniu do przytoczonych wcześniej orzeczeń, z których wynikało, że podmiotem przestępstwa urzędniczego może być tylko ten, w którego czynnościach można odnaleźć elementy administrowania, a więc i decyzyjności, celowe będzie przytoczyć wydany pod rządami obowiązującego Kodeksu karnego (chociaż jeszcze przed uzupełnieniem art. 115 o przepis § 19 precyzujący, kto pełni funkcję publiczną) wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 r., (...) 27/00, OSNKW 2001, z. 3-4, poz. 21, stwierdzający, że "czynności zawodowe nie stają się funkcjami administracyjnymi tylko dlatego, że wykonywane są w ramach państwowych (również samorządowych) struktur organizacyjnych służby zdrowia. Lekarz mógłby być uznawany za funkcjonariusza publicznego jedynie wówczas, gdyby wykonywał czynności zawodowe w administracyjnej strukturze służby zdrowia, a więc swój zawód lekarza łączył z funkcjami o charakterze publicznym (administracyjnym)". Widać, że w orzeczeniu tym akcentowano konieczność odróżnienia funkcji zawodowych, choćby niemających charakteru usługowego (w tym wypadku lekarskich), od funkcji władczych (zarządzających) oraz wyrażono pogląd, że wykonywanie zawodu w ramach podmiotu publicznego nie daje automatycznie rangi funkcjonariusza publicznego. Potrzebne jest bowiem ziszczenie się drugiej przesłanki, w postaci wykonywania funkcji o charakterze decyzyjnym, przeciwstawianym wykonywaniu wyłącznie czynności usługowych. Warto zauważyć, że rozróżnienia takiego nie przyjmuje się w przypadku pojęcia "osoba pełniąca funkcję publiczną" definiowanego w art. 115 § 19 k.k., co Sądowi Najwyższemu pozwoliło stwierdzić, że "ustawodawca nie uzależnia statusu osoby pełniącej funkcję publiczną od wyposażenia jej w kompetencję do wydawania decyzji w sferze działalności publicznej. Nie ma takiego zawężającego kryterium w treści art. 115 § 19 k.k. Jak wynika z jego brzmienia in fine, pełni funkcję publiczną także osoba, która w działalności publicznej wykonuje uprawnienia i obowiązki określone w ustawie" (postanowienie z dnia 7 maja 2012 r., V KK 402/11, OSNKW 2012, z. 8, poz. 84). Można zatem argumentować, że skoro w art. 115 § 13 k.k. brak jest znamienia "a także inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę (...)", to ustawodawca każdorazowo wymaga od funkcjonariusza publicznego decyzyjności, ewentualnie konkretyzuje go w inny sposób, np. wskazując osoby pełniące czynną służbę wojskową. Z kolei fakt, że w art. 115 § 13 k.k. pkt 4 k.k. zbiór w postaci pracowników administracji rządowej, innych organów państwowych lub samorządu terytorialnego uzupełnia się o "inną osobę w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych" zdaje się wskazywać na pewną ekwiwalencję podmiotów ujętych w tym samym punkcie § 13.Wprowadzając do rozważań zagadnienie, czy usługowy charakter czynności zostaje wyłączony przez ustawowe nadanie uprawnień do podejmowania działań wkraczających w konstytucyjnie chronione wolności i prawa jednostki, Sąd Okręgowy w P. nawiązał do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2005 r., I KZP 28/05, w którym pogląd, że strażnik gminny (miejski) jest funkcjonariuszem publicznym, uzasadniono przez wskazanie, iż analiza ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (Dz.U. Nr 123, poz. 779 ze zm.) nie pozostawia wątpliwości, że "strażnicy nie są osobami «pełniącymi wyłącznie czynności usługowe». Przeciwnie, wykonują czynności władcze, wkraczające niekiedy bardzo wyraźnie w podstawowe prawa i wolności obywatelskie". W tym orzeczeniu Sąd Najwyższy przeciwstawił czynności usługowe czynnościom władczym, przy czym wskazał, że drugie z nich "niekiedy" wkraczają w prawa i wolności obywatelskie. Widać wyraźnie, że przyjął, iż czynność władcza nie może być uznawana za czynność usługową oraz że czynność władcza może, ale nie musi wkraczać w prawa i wolności obywatelskie. Innymi słowy, ingerencja w te prawa i wolności nie jest warunkiem koniecznym do uznania danego zachowania za czynność władczą. Rozwijając tę myśl, można wskazać, że uprawnienie danego podmiotu do ingerencji w prawa i wolności obywatelskie nie jest elementem znaczącym dla oceny charakteru (usługowy czy nie) wykonywanych przez ten podmiot czynności. Dobrze obrazuje to ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221 ze zm.), która reguluje m.in. zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia (art. 1 pkt 3). Już choćby to określenie nie pozostawia wątpliwości, że pracownik ochrony pełni czynności wyłącznie usługowe (zwrócił na to uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 marca 2013 r., IV KK 414/12, LEX nr 1294455). Wymieniona ustawa stanowi, że w określonych przypadkach pracownik ten ma jednak prawo do użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, a nawet broni palnej (art. 36 ust. 1 pkt 4 i 5), z czym niewątpliwie łączy się ingerencja, i to daleko idąca, w konstytucyjnie chronione wolności i prawa jednostki. Każe to przyjąć, że posiadanie uprawnień do takiej ingerencji, przysługującej też, w określonej sytuacji, każdemu obywatelowi (zob. np. art. 243 § 1 k.p.k., jak też art. 432 § 1 czy art. 461 § 1 k.c.), nie sprawia, że czynność z natury usługowa powinna być postrzegana inaczej.” Przekładając powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należało wykluczyć po stronie M. R. możliwość podejmowania decyzji władczych, ingerowania w prawa i wolności poszczególnych obywateli. Jej praca polega jedynie na wykonywaniu czynności ściśle usługowych polegających na sprawowaniu bieżącej opieki nad pensjonariuszami domu pomocy społecznej. Nie bez znaczenia w tym kontekście pozostaje również treść cytowanej wyżej normy z art. 121 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, gdzie ustawodawca mocą przepisu o charakterze lex specialis nadał ochronę prawną przewidzianą dla funkcjonariuszy publicznych pracownikom socjalnym (a więc podmiotom o znacznie większej decyzyjności. Zakładając racjonalność ustawodawcy nadanie owej ochrony prawnej za pomocą tego rodzaju przepisu warunkuje uznanie, iż nawet pracownicy socjalni nie są funkcjonariuszami publicznymi w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 4 k.k.. Toteż tym bardziej tego przymiotu nie można przenosić na osobę opiekunki zatrudnionej w jednostce organizacyjnej samorządu terytorialnego jaką jest Dom Pomocy Społecznej w N.. W związku z tym w ocenie Sądu Rejonowego w Nowym Sączu brak jest możności uznania, iż M. Z. swoim zachowaniem wypełniła znamiona występków z art. 222 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k. Oczywiście fakt ów nie mógł powodować uniewinnienia oskarżonej bądź uszczuplenia opisu przypisanego czynu o te zachowania, gdyż owe zachowania wypełniły znamiona przestępstw z art. 217 § 1 k.k. i art. 216 § 1 k.k., a prokurator już po wniesieniu aktu oskarżenia złożył oświadczenie o objęciu tych przestępstw ściganiem z urzędu.

Kolejno wskazać należy, że przedmiotem ochrony czynu z art. 190 k.k. jest wolność człowieka rozumiana jako wolność od strachu, obawy przed popełnieniem przestępstwa na szkodę zagrożonego lub jego najbliższych (D.-P., Groźba, s. 32–33). Groźba musi oddziaływać na psychikę zagrożonego w taki sposób, aby mógł on obawiać się, że groźba będzie spełniona (Wojciechowska [w:] Kunicka-Michalska, Wojciechowska, Przestępstwa, s. 33).

Forma groźby nie ma znaczenia. Groźba może być wyraźna lub dorozumiana. Grozić można słowem, gestem lub innym zachowaniem się, które w zamiarze grożącego ma być zrozumiane jako groźba popełnienia przestępstwa i w rzeczywistości może być tak zrozumiana (Spotowski, Groźba [w:] System, 1989, s. 30). Jeszcze na gruncie Kodeksu karnego z 1932 r. Sąd Najwyższy w wyroku z 18.01.1934 r., I K 927/33, OSNK 1934/6, poz. 110, słusznie zauważył, iż „groźba bezprawna może nie być wyrażona słowami, lecz i gestem, wyrazem twarzy, w ogóle zachowaniem się grożącego, byle tylko w sposób zrozumiały dla pokrzywdzonego dawała im poznać swoją treść”.

M. Z. wyartykułowała groźbę w sposób ewidentny. Groźby te słyszał inny pracownik (...) P. W.. Sąd nie miał zatem wątpliwości, że popełnione zostało przestępstwo kierowania gróźb karalnych. Pokrzywdzona miała prawo obawiać się spełnienia tych gróźb , gdyż padła już ofiarą agresji fizycznej ze strony oskarżonej. Mogła zatem przypuszczać, ze ta ponownie dopuści się takiego ataku i tym samym zrealizuje groźbę.

Dla oddania pełnej zawartości kryminalnej popełnionego czynu, opis czynu i jego kwalifikacja prawna uwzględniają także przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej (art. 217 k.k.).

Dobrem chronionym jest nietykalność cielesna – tzn. swoboda dysponowania ciałem i zagwarantowania człowiekowi wolności od fizycznych oddziaływań na jego ciało oraz wolność od niepożądanych doznań (M., Odpowiedzialność, s. 19; por. też wyrok SN z 23.05.2019 r., III KK 110/18, LEX nr 2683370). Według M. naruszenie nietykalności cielesnej to „wkroczenie innej osoby w obręb swobodnej dyspozycji pokrzywdzonego własnym ciałem” /(Makarewicz, Kodeks, s. 336). Por. też wyrok SN z 23.05.2019 r., III KK 110/18, LEX nr 2683370/.

Naruszeniem nietykalności cielesnej zdaje się każde bezprawne dotknięcie innej osoby czy inny krzywdzący kontakt. Wchodzą tu w grę wszelkie kontakty fizyczne, które są obraźliwe, kłopotliwe czy po prostu niepożądane. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 9.08.2012 r., II AKa 137/12, LEX nr 1217652, słusznie zauważa, że: „Naruszeniem nietykalności cielesnej są wszystkie czynności oddziałujące na ciało innej osoby, które nie są przez nią akceptowane. Naruszenie nietykalności cielesnej nie musi łączyć się z powstaniem obrażeń, jednakże musi mieć ono wymiar fizyczny”.

Naruszenie nietykalności cielesnej nie musi łączyć się z wywołaniem bólu; jednakże musi być ono fizyczne, tzn. atak musi napotkać ciało pokrzywdzonego, z tym że dla dokonania przestępstwa jest rzeczą obojętną, czy sprawca dotyka ofiary fizycznie. Oczywiście zazwyczaj zachowanie sprawcy polega na bezpośrednim działaniu na ciało innej osoby, głównie przez uderzenie (ale także m.in. uszczypnięcie, ukłucie, targanie za włosy, kopnięcie, polanie wodą), jednak możliwe jest również tzw. działanie pośrednie, a mianowicie oddziaływanie środkami psychicznymi, o ile działa się przez to na ciało (np. nastraszenie kogoś, kto cofa się i uderza o ścianę); zob. M., Uwagi, s. 169.

W przedmiotowej sprawie Sąd nie miał wątpliwości, że swoim zachowaniem M. Z. naruszyła nietykalność cielesną M. R.. Fakt ten wynika przede wszystkim z relacji pokrzywdzonej, której wartości dowodowej nie sposób podważać oraz zeznań P. W., a także dowodu z oczywistych względów obiektywnego czyli dokumentacji fotograficznej .

☒

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

Sąd, na podstawie art. 66 § 1 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k., postępowanie karne przeciwko M. Z. warunkowo umorzył na 2 (dwu) letni okres próby.
Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Zgodnie z § 2 cytowanego przepisu warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Bezspornie przesłanki formalne do warunkowego umorzenia postępowania zaistniały, bowiem okoliczności nie budzą wątpliwości, sprawca nie była karana sądownie, a czyny z art. 190 § 1 k.k. oraz z art. 217 § 1 k.k. nie są zagrożone karami powyżej 5 lat do roku pozbawienia wolności. W ocenie Sądu, również wina czynu M. Z. nie jest znaczna, a jej postawa jako osoby niekaranej, jej właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegała porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Wskazać należy, że M. Z. jest osobą chorą, ostatecznie zrozumiała naganność i karygodność swojego czynu i przeprosiła za swoje zachowanie M. R.. Niebagatelne znaczenie w kontekście możliwości zastosowania w tej sprawie warunkowego umorzenia postępowania miał również fakt pełnego pojednania się oskarżonej z pokrzywdzoną. M. R. na rozprawie w pełni przyjęła przeprosiny oskarżonej i wskazała, iż jest za zastosowaniem wobec niej tego rodzaju elementu probacji.

M. Z. winna wykorzystać dwuletni okres próby na rozwiązanie problemów z nałogami.

Sąd, na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 5 i 6 k.k. zobowiązał oskarżoną M. Z. w okresie próby do:

a) powstrzymania się od nadużywania alkoholu

b) poddania się terapii uzależnień;

Obowiązki te mają na celu zapewnienie przestrzegania przez oskarżoną zachowania zgodnego z prawem. Oskarżona ma problemy z nadużywaniem alkoholu i powinna okres warunkowego umorzenia wykorzystać na rozwiązanie tego problemu. Dzięki orzeczonemu środkowi Sąd będzie dysponował narzędziami do kontroli zachowania M. Z. (art. 68 § 2 k k.). Okres 2 lat kontroli nad dalszym postępowaniem M. Z. jest wystarczający, aby stwierdzić czy deklarowane przez nią krytycyzm wobec poprzedniego zachowania oraz chęć podjęcia terapii były realne czy też jedynie pozorowane na użytek uzyskania korzystnego rozstrzygnięcia w sprawie sądowej.

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Wobec zaistnienia warunków obrony obligatoryjnej na początkowym etapie procesu i związanej z tym reprezentacji oskarżonej przez adwokat K. W. konieczne było orzeczenie o kosztach przedmiotowej obrony. Obrońca oskarżonej w swojej mowie końcowej oświadczył, iż koszty pomocy prawnej udzielonej z urzędu nie zostały przez nikogo opłacone. W związku z powyższym norma wskazana w art. 29 ust 2 ustawy z dnia 26.05.1982 r. Prawo o adwokaturze nakazała przyznać adwokatowi przedmiotowe wynagrodzenie. Przy określeniu tego wynagrodzenia Sąd orzekał w oparciu o stawki wymienione w rozporządzeniu o opłatach za czynności adwokatów przyjmując w pełni argumentacje wyrażoną w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 roku, sygn. akt SK 78/21. W tym zakresie należało skonstatować, iż K. W. reprezentowała oskarżoną zarówno w toku postępowania przygotowawczego jak i jurysdykcyjnego. Okoliczność tę należało zestawić ze stawkami wymienionymi implicite w tym akcie prawnym tj. 360 złotych za obronę w dochodzeniu, 840 złotych za postępowanie przed Sądem I Instancji. Sumę powyższych składników należało powiększyć o 23 % stawkę VAT. Co łącznie daje kwotę 1 476 złotych, którą Sąd w punkcie III uzasadnianego wyroku przyznał obrońcy oskarżonego adwokatowi K. W..

IV

Sąd, na podstawie 624 § 1 k.p.k., zwolnił oskarżoną M. Z. od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w całości.

Za takim ukształtowaniem rozstrzygnięcia o kosztach sądowych przemawia sytuacja majątkowa, rodzinna i finansowa oskarżonej, która nie ma majątku ruchomego ani nieruchomości, przebywa w (...) oraz ma poważne problemy zdrowotne. W związku z powyższym o kosztach rozstrzygnięto jak w sentencji wyroku.

Podpis