Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

Sygn. akt II K 172/25

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

R. P.

Jak w akcie oskarżenia.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

R. P. urodził się w (...) r. Jest bezdzietnym kawalerem, ma wykształcenie podstawowe, z zawodu jest kucharzem – kelnerem, ukończył szkołę gastronomiczną w N.. Nigdy nie pracował zawodowo, od 18 roku życia pobiera rentę socjalną w wysokości obecnie 1.600 zł netto miesięcznie. Leczy się neurologicznie na padaczkę lekooporną (epilepsję), zażywa lekarstwa psychotropowe. Korzysta z pomocy psychologicznej psychoterapeuty i psychologa P. P. (1), spotkania z nim odbywają się średnio dwa razy w miesiącu. Mieszka w mieszkaniu w bloku razem z rodzicami E. i J., którzy są emerytami, mieszkanie to jest własnością rodziców oskarżonego. Oskarżony nie był karany za przestępstwa.

W dniu 16 października 2024 r., orientacyjnie pomiędzy godz. 12-13, pokrzywdzona E. S. udała się na obiad do jadłodajni (...) w N. przy ul. (...). Miała ze sobą portmonetkę, w której znajdowała się gotówka w ilości 20 zł oraz bankowa karta płatnicza wystawiona na jej nazwisko przez (...) Na przedniej stronie tej karty widniało napisane dużymi literami imię i nazwisko pokrzywdzonej tj. (...). Pokrzywdzona zapłaciła za posiłek, a następnie po jego skonsumowaniu opuściła lokal. Pokrzywdzona nie zauważyła wówczas, że w lokalu tym pozostała jej portmonetka razem z kartą płatniczą. Po wyjściu z jadłodajni pokrzywdzona udała się bezpośrednio do sklepu, gdzie chciała kupić jajka. Dopiero w tym sklepie zorientowała się, że nie ma przy sobie portmonetki. Wówczas udała się z powrotem do jadłodajni, gdzie w rozmowie z obsługą ustaliła, iż nie znaleziono takiego przedmiotu ani jego zawartości. Wtedy pokrzywdzona wróciła do swojego mieszkania i zablokowała kartę płatniczą.

Orientacyjnie w tym samym przedziale czasu co pokrzywdzona, w w/w lokalu znajdował się także oskarżony R. P., który często przychodził tam na posiłki, ponieważ jest to najbliższy jego miejsca zamieszkania bar z jedzeniem. Oskarżony znalazł tam kartę płatniczą pokrzywdzonej i mimo świadomości, że przedmiot ten nie należy do niego, nie zgłosił jego znalezienia obsłudze baru, lecz zabrał go ze sobą. W oparciu o dostępne dowody nie jest możliwe ustalenie, co stało się z portmonetką pokrzywdzonej, w tym czy także została znaleziona przez oskarżonego.

Następnie po opuszczeniu baru (...) oskarżony udał się do położonej kilkaset metrów dalej hurtowni (...), znajdującej się przy ulicy (...), gdzie chciał kupić rozgałęźnik elektryczny do gniazdka (potocznie tzw. „złodziejkę”) za kwotę 30 zł. Oskarżony o godzinie 13.37 spróbował zapłacić za ten zakup kartą pokrzywdzonej. Transakcja płatnicza została odrzucona przez operatora, a ponadto na terminalu płatniczym wyświetlił się komunikat „zatrzymaj kartę”, który został również wydrukowany na paragonie z nieudanej transakcji. W związku z tym sprzedawca M. N. (1), który obsługiwał oskarżonego, zatrzymał kartę informując oskarżonego o sytuacji. Wtedy oskarżony powiedział do sprzedawcy, że to nie jest jego karta i nie wie, skąd ją ma. Na miejsce została wezwana (...), która podjęła czynności, natomiast oskarżony kupił rozgałęźnik elektryczny płacąc za niego własnymi pieniędzmi.

Powyższych czynów oskarżony dopuścił się w stanie pełnej poczytalności tzn. mając zachowaną i niezakłóconą zdolność rozpoznania ich znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem.

- paragon z dnia 16.10.2024 r. godz. 13.37 z adnotacją „zatrzymaj kartę” (k. 2)

- kserokopia przedniej strony bankowej karty płatniczej pokrzywdzonej (k. 3)

- zeznanie pokrzywdzonej (k. 5-6, odpis k. 51)

- zeznanie pracownika sklepu (...) M. N. (2) (k. 11)

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego (k. 18 i k. 44)

- dane o karalności oskarżonego (k. 33, k. 94)

- opinia sądowo-psychiatryczna (k. 35-36)

- dokumentacja medyczna oskarżonego (k. 63-84)

- zaświadczenie o korzystaniu oskarżonego z pomocy psychologicznej (k. 85)

- wywiad środowiskowy (k. 87-89)

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony nie przywłaszczył karty płatniczej pokrzywdzonej, płacąc tą kartą nie zdawał sobie sprawy, że to nie jest jego karta.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego (k. 18 i k. 44)

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o dowody osobowe i rzeczowe (z dokumentów) – w tym częściowo w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego – wyszczególnione powyżej w części 1.1 niniejszego uzasadnienia. Dowody te były wiarygodne, korelowały ze sobą, uzupełniały się. Nie zawierały one treści budzących wątpliwości z punktu widzenia kryteriów wskazanych w art. 7 kpk, a także art. 201 kpk (w zakresie opinii biegłych psychiatrów). Dowody te stanowiły rzeczową i godną aprobaty podstawę do uznania, że wina oskarżonego została udowodniona w sposób spełniający standard wynikający z art. 5 § 1 kpk, nie budzi ona żadnych rozsądnych wątpliwości. Należy podkreślić, że żaden z zeznających świadków nie miał powodów do bezpodstawnego obciążania oskarżonego, w tym pokrzywdzona, która go wcześniej nawet nie znała. Jedynie w nawiązaniu do zeznań sprzedawcy w sklepie tj. M. N. (2) wymaga wskazania, że świadek ten pomylił się mówiąc, że oskarżony miał zapłacić cyt. „około 15 zł” (k. 11), gdyż z paragonu niedoszłej do skutku płatności wynika jednoznacznie, że chodziło o płatność w wysokości 30 zł – jak słusznie przyjęto w akcie oskarżenia. Sprawstwo oskarżonego wynikało po części nawet z jego wyjaśnień (k. 18 i k. 44), w których przyznał, że 16 października 2024 r. był w jadłodajni (...) i w sklepie (...), w którym chciał kupić rozgałęźnik elektryczny płacąc za niego kartą płatniczą pokrzywdzonej, która nie należała do niego.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego (k. 18 i k. 44)

Zeznanie brata oskarżonego tj. P. P. (2) (k. 21)

Wyjaśnienia oskarżonego w części, w jakiej zaprzeczał przywłaszczeniu karty płatniczej pokrzywdzonej oraz twierdził, że próbował nią zapłacić nie mając świadomości, że nie stanowi ona jego własności – były niewiarygodne. Wyjaśnienia tej treści zostały przekonująco podważone treścią dowodów przywołanych w pkt. 1.1 niniejszego uzasadnienia ocenionymi zgodnie z kryteriami wskazanymi w art. 7 kpk i nie wytrzymywały one konfrontacji z treścią tych dowodów obciążających.

Po pierwsze, bezsporne jest, że oskarżony wszedł w posiadanie karty płatniczej pokrzywdzonej, gdyż w dniu zdarzenia o godz. 13.37 (godzina ta widnieje na paragonie k. 2 akt sprawy) próbował za pomocą tej karty zapłacić w sklepie. Zarazem okoliczności faktyczne wynikające z dowodów, wyłaniająca się z nich sekwencja czasowa zdarzeń, prowadzą do jednoznacznego, pozbawionego racjonalnej i rozsądnej alternatywy wniosku, że oskarżony przedmiot ten znalazł właśnie w jadłodajni (...), po tym, jak został tam zgubiony przez pokrzywdzoną, co stało się jeszcze w tym samym dniu, zaledwie kilkadziesiąt minut wcześniej nim oskarżony próbował zapłacić nim w sklepie. Pokrzywdzona zeznała, że zgubiła, względnie pozostawiła przez nieuwagę kartę płatniczą (wraz z portmonetką) właśnie w w/w lokalu, do którego udała się pomiędzy godz. 12-13, brak tego przedmiotu stwierdziła w sklepie, do którego udała się po zjedzeniu posiłku, po czym zdążyła jeszcze zablokować kartę w banku zanim oskarżony nią próbował zapłacić tj. przed godziną 13.37 (godzina nieudanej, odrzuconej przez system płatności). Oskarżony przyznał i nie wypierał się tego, że w tym samym dniu, był w lokalu (...), przy czym należy podkreślić, że lokal ten jest położony relatywnie blisko sklepu – hurtowni elektrycznej, w odległości kilkuset metrów (około 900 m – dane z G. M.). W konsekwencji wniosek o przywłaszczeniu karty pokrzywdzonej przez oskarżonego w lokalu (...) ma pełne uzasadnienie w zgodnej z treścią art. 7 kpk ocenie dowodów, a twierdzenie oskarżonego cyt. „nie jestem w stanie przypomnieć sobie okoliczności, w jakich mógłbym wejść w jej posiadanie. Być może ją znalazłem, nie jestem w stanie tego powiedzieć” (k. 18) Sąd ocenił jako jedynie instrumentalne, celowo-obronne zasłanianie się przez oskarżonego niepamięcią.

Po drugie, oskarżony musiał zdawać sobie sprawę, że nie płaci kartą swojej własności, skoro przedmiot ten w tym samym dniu, kilkadziesiąt minut wcześniej przed jego użyciem, znalazł w jadłodajni (...), a na karcie tej dodatkowo dużymi literami widniało imię i nazwisko pokrzywdzonej tj. (...). Warto również zwrócić uwagę w tym kontekście na zeznanie świadka M. N. (2), iż oskarżony po zatrzymani karty przyznał mu, że to nie jest jego karta (k. 11), a nie ma żadnego powodu, by także w tym zakresie nie dać temu świadkowi wiary. Powyższe wyklucza wersję oskarżonego, by podczas próby płatności oskarżony pozostawał w przekonaniu, że jest to jego karta.

Zeznanie P. P. (2) nie miało znaczenia w sprawie. Uczestniczył on w przesłuchaniu brata w dniu 21 grudnia 2024 r. z uwagi na stan jego zdrowia – ryzyko wystąpienia ataku padaczkowego. Świadek nie był uczestnikiem zdarzeń w dniu 16 października 2024 r. i nie miał wiedzy na ten temat.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

1.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Swoimi czynami oskarżony wyczerpał znamiona czynów zabronionych opisanych w art. 284 § 3 kk (pkt. I aktu oskarżenia) oraz w art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 283 kk. W odniesieniu do drugiego z tych czynów Sąd uznał, iż stanowi on tzw. wypadek mniejszej wagi przewidziany w art. 283 kk i w tym zakresie dokonał w pkt. I wyroku stosownej modyfikacji. Taką ocenę Sądu zdeterminował fakt, że czyn ten miał postać formy stadialnej usiłowania, nie spowodował ani straty materialnej ani nawet nie groził jej postaniem, gdyż już przed jego urzeczywistnieniem pokrzywdzona zdążyła skutecznie zablokować kartę, przez co właśnie transakcja została odrzucona, społeczna szkodliwość tego czynu była nieduża. Należy także wskazać, iż Sąd podziela pogląd prawny, wyrażany także w orzecznictwie Sądu Najwyższego, iż płatność bankową kartą płatniczą przez nieuprawnioną osobę, nawet z uwagi na wysokość transakcji niewymagającą wpisywania kodu (...), stanowi kradzież z włamaniem w rozumieniu art. 279 kk, choć w orzecznictwie sądów powszechnych pojawiło się również odmienne, lecz nieprzekonujące stanowisko.

Czyny oskarżonego spełniały wszystkie przewidziane w kodeksie karnym przesłanki do uznania ich za przestępstwa stypizowane w w/w przepisach. Były one nie tylko bezprawne, lecz także zawinione i społecznie szkodliwe w stopniu wprawdzie niewielkim, niskim, lecz przekraczającym znikomość, a więc karygodne. Brak przesłanek do kwestionowania wniosku biegłych psychiatrów o pełnej, niezakłóconej poczytalności oskarżonego, który wprawdzie od wielu lat choruje na epilepsję, lecz co w dacie czynów nie znosiło i nie zakłócało jego zdolności rozpoznania ich znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem. Biegli zasadnie przy tym spostrzegli, że brak danych, by w dacie czynów oskarżony doznał napadu padaczkowego (nie twierdził tak nawet sam oskarżony), którego następstwa mogłyby rzutować na jego poczytalność. Biegli stanowczo wykluczyli możliwość działania oskarżonego tempore criminis w tzw. stanie pomrocznym po napadzie padaczkowym. Należy również uwypuklić, że oskarżony mimo iż jest już 50-cio letnim mężczyzną, nie był wcześniej karany za przestępstwa, a jak wynika z wywiadu środowiskowego, brak jakichkolwiek zastrzeżeń do jego osoby, zarówno ze strony rodziców, jak i dzielnicowego, w jego miejscu zamieszkania nie było interwencji (...), nie wpływały zgłoszenia o niewłaściwym zachowaniu się oskarżonego. Oznacza to, że choroba, na którą oskarżony cierpi od wielu lat i która legła u podstaw przyznania mu w wieku 18 lat renty socjalnej, nie pozbawia go zdolności rozumienia podstawowych norm prawnych i społecznych – a w tej kategorii wszak mieści się wiedza o niedopuszczalności przywłaszczania cudzych kart płatniczych i używania ich do zapłaty za własne zakupy. Zresztą oskarżony wyjaśniając (k. 18) nie tłumaczył się nawet niezdolnością do zrozumienia norm prawnych i społecznych odnoszących się do cudzej własności, lecz twierdził (nieprzekonująco), że nie przypomina sobie, by wszedł w posiadanie karty płatniczej pokrzywdzonej, a płacąc tą kartą myślał, że jest to jego karta. W rezultacie nie ma powodów do uznania, iż wina oskarżonego (w rozumieniu art. 1 § 3 kk) była wyłączona lub ograniczona, tylko od swobodnej decyzji oskarżonego zależało, czy dopuści się dwóch przestępstw, do ich popełnienia nie nakłaniały go żadne zewnętrzne okoliczności, nic nie stało na przeszkodzie, by oskarżony po wejściu w posiadanie cudzej karty płatniczej zgłosił ten fakt obsłudze lokalu (...). Odnośnie strony podmiotowej obydwu czynów Sąd przyjął, że oskarżony działał umyślnie, w zamiarze bezpośrednim, chcąc przywłaszczyć sobie cudzą kartę płatniczą i użyć jej do zapłaty za zakupy, a dopiero gdy okazało się to niemożliwe – zapłacił za zakup z własnych środków.

☐

1.4.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

W pkt. I wyroku Sąd warunkowo umorzył na 2-letni okres próby postępowanie karne przeciwko oskarżonemu o obydwa czyny zarzucone mu w akcie skarżenia, podzielając stanowisko samego oskarżonego zajęte już w pierwszym przesłuchaniu (k. 18), a także jego obrońcy, który taki wniosek złożył w piśmie z 5 marca br. (k. 61-62), iż w realiach sprawy posłużenie się przedmiotowym środkiem probacyjnym będzie stanowiło optymalne rozstrzygnięcie. W sprawie zostały spełnione wszystkie materialnoprawne przesłanki takiej decyzji wynikające z odnośnych przepisów kodeksu karnego, a na posiedzeniu w dniu 9 kwietnia 2025 r. oskarżony i obrońca podtrzymali zgodę na warunkowe umorzenie postępowania (k. 95), swojego sprzeciwu wobec takiego rozstrzygnięcia nie wyrażała także pokrzywdzona, która dodatkowo na posiedzenie Sądu nie stawiła się, będąc o nim prawidłowo zawiadomiona. Wina i społeczna szkodliwość czynów oskarżonego nie są znaczne, a taka decyzja będzie wystarczająca dla osiągnięcia wobec oskarżonego wszystkich celów postępowania karnego wskazanych w art. 2 § 1 kpk, a szczególnie tych o charakterze prewencyjnym, zapobiegawczo-wychowawczym. Zakreślony 2-letni okres próby będzie wystarczający do miarodajnej weryfikacji wywiedzionej wobec oskarżonego pozytywnej prognozy kryminologicznej.

☐

1.5.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

1.6.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

W pkt. I wyroku Sąd warunkowo umorzył postępowanie karne, a motywy takiego orzeczenia zostały wskazane powyżej w pkt. 3.3 niniejszego uzasadnienia.

Z kolei w pkt. II wyroku, dla wzmożenia jego wychowawczego, prewencyjnego oddziaływania na oskarżonego, Sąd obciążył go świadczeniem pieniężnym w adekwatnej do jego dochodów, lecz odczuwalnej kwocie 500 zł.

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. III i IV

W toku dochodzenia oraz w postępowaniu sądowym oskarżony korzystał z pomocy obrońcy z urzędu w osobie r. pr. J. B. (zarządzenie o wyznaczeniu obrońcy k. 34). Dlatego w pkt. III wyroku Sąd przyznał obrońcy od Skarbu Państwa należne wynagrodzenie w łącznej wysokości 1.200 zł, na co składa się 360 zł opłaty za dochodzenie i 840 zł za etap sądowy procesu. Opłata ta została powiększona o 23 % podatku od towarów i usług.

W pkt. IV wyroku, mając na uwadze wynik postępowania, Sąd ma mocy art. 627 kpk i art. 629 kpk obciążył oskarżonego częściowymi kosztami procesu w wysokości wydatków Skarbu Państwa za dochodzenie tj. 1038,74 zł (zestawienie kosztów k. 54). Koszty sądowe w tym rozmiarze, mniejszym niż wysokości jego 1-miesięcznej renty, nie przekraczają możliwości płatniczych oskarżonego i ich uiszczenie w tej wysokości (w razie potrzeby – w ratach) nie zagraża podstawom jego niezbędnego utrzymania. Oskarżony jest bezdzietnym kawalerem, mieszka w mieszkaniu rodziców i ma regularny dochód w postaci renty, aktualnie wynoszącej 1.600 zł netto.

1Podpis