Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 lutego 2025 roku

Powód R. G., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) wniósł pozew przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 3767,40 złotych tytułem odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 stycznia 2022 roku do dnia zapłaty.

Powód w uzasadnieniu podał, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu pojazdów zastępczych. W dniu 16 grudnia 2021 roku w wyniku kolizji drogowej, doszło do uszkodzenia samochodu marki S. o nr rej. (...) należącego do Ł. B.. Poszkodowany zawarł z powodem umowę najmu samochodu zastępczego. Kwestia odpowiedzialności pozwanego jest między stronami niesporna. Pozwany z tytułu likwidacji szkody wypłacił powodowi kwotę 2976,60 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz 246 zł z tytułu holowania uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia. Powód domaga się zasądzenia kwoty 2963,40 zł z tytułu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pojazd był poszkodowanemu niezbędny przez okres 27 dni stawka dobowa najmu wynosiła 220 zł brutto. Pozwany uznał za zasadny okres najmu 22 dni do momentu doręczenia poszkodowanemu decyzji o ustaleniu szkody całkowitej. Poszkodowany uzyskał odszkodowanie za szkodę całkowitą w dniu 5 stycznia 2022 roku i zdał pojazd zastępczy w dniu 12 stycznia 2022 roku. Pozwany zweryfikował również stawkę dobową najmu do kwoty 135 zł brutto. Powód domagał się nadto zasądzenia kwoty 254 zł tytułem poniesionych przez poszkodowanego kosztów holowania pojazdu z miejsca zdarzenia. Pozwany co do zasady nie kwestionował zasadności tej usługi ale zweryfikował jej koszt do poziomu średnich stawek czyli do kwoty 246 zł z czym powód się nie zgadza. Ponadto powód domagał się kwoty 550 zł kosztów holowania do stacji demontażu. Odsetki powód wyliczył od dnia następnego po upływie 30 dniowego terminu zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi.

Pozwany w odpowiedzi na pozew (k. 35-39) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Pozwany podniósł, iż poszkodowany wynajął pojazd zastępczy przed faktycznym zgłoszeniem szkody ubezpieczycielowi, co spowodowało brak jego współdziałania w zakresie minimalizacji szkody. Ponadto podczas zgłoszenia szkody oraz w piśmie z 21 grudnia 2021 roku pozwany proponował poszkodowanemu wynajem pojazdu zastępczego oraz informował o akceptowanych przez niego stawkach. Stąd też pozwany był uprawniony do weryfikacji stawki do kwoty 110 zł netto (135,30 zł brutto). Czas najmu pozwany zweryfikował do 22 dni i jest to czas pozostający w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałą szkodą. W zakresie kosztów holowania pozwany wskazał, iż uwzględnił koszt w kwocie 246 zł brutto za holowanie na dystansie do 30 km i są to ceny usług na lokalnym rynku. Pozwany podniósł, iż nie znajduje podstaw do zapłaty kosztów holowania do stacji demontażu z miejscowości L. aż do S.. Pozwany podał, iż proponował poszkodowanemu sprzedaż wraku przez profesjonalny podmiot, który zobowiązał się do odbioru i odkupu wraku za cenę ustaloną w rozliczeniu szkody całkowitej. Ponadto większość tego typu stacji demontażu oferuje odbiór wraku, zatem dalsze holowanie na dystansie 143 km strona pozwana uznała za nieceowe i nieekonomiczne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Samochód marki S. o nr rej. (...) należący do Ł. B. w dniu 16 grudnia 2021 roku uległ uszkodzeniu w wyniku zdarzenia drogowego. Szkoda w pojeździe poszkodowanego miała charakter szkody całkowitej.

Poszkodowany Ł. B. zawarł w dniu 16 grudnia 2021 roku z powodem R. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) umowę najmu pojazdu zastępczego marki T. (...).. Koszt wynajmu pojazdu zastępczego za dobę miał wynieść zgodnie z umową 220 zł brutto. Okres wynajmu pojazdu zastępczego wyniósł 27 dni, za co powód wystawił fakturę na kwotę 5.940 zł złotych brutto za koszt najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany w chwili wypadku nie miał innego pojazdu, z którego mógłby korzystać.

Dowód: umowa najmu- k. 13, oświadczenie poszkodowanego – k. 16, faktura VAT – k. 14.

Poszkodowany i powód zawarli umowę cesji wierzytelności, na podstawie której Ł. B. przelał na powoda swoją wierzytelność o odszkodowanie m. in. z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przysługującą mu z tytułu polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy, w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 16 grudnia 2021 roku. Powód zgłosił roszczenie pozwanej z tytułu najmu pojazdu zastępczego i w dniu 25 października 2022 roku pozwana wypłaciła powodowi kwotę 2.976,60 zł brutto za okres 22 dni po stawce 135,30 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego. W uzasadnieniu przyjętej stawki wskazano, iż pozwany informował poszkodowanego o akceptowanej przez niego wysokości stawki za wynajem pojazdu zastępczego. Pozwany wyjaśnił, iż na uwzględnione 22 dni najmu pojazdu zastępczego policzył 3 dni od zdarzenia do zgłoszenia szkody, 10 dni oczekiwania na oględziny, 9 dni oczekiwanie na wydanie decyzji. Odszkodowanie za szkodę całkowitą w pojeździe marki S. zostało poszkodowanemu wypłacone w dniu 5 stycznia 2022 roku. Poszkodowany zawarł także z powodem aneks do umowy cesji na zlecenie wykonania usługi holowania w dniu 16 grudnia 2021 roku za co powód wystawił fakturę na kwotę 500 zł. Jednocześnie powód wystawił fakturę na kwotę 550 zł za holowanie wraku do stacji demontażu w S. na kwotę 550 zł. Pojazd został przez poszkodowanego zezłomowany. Z tytułu holowania pojazdu pozwany wypłacił tytułem odszkodowania kwotę 246 zł. W aktach szkody brak jest potwierdzenia doręczenia poszkodowanemu informacji o wysokości akceptowanych przez ubezpieczyciela stawek najmu.

Dowód: umowa cesji k.12, decyzje o wypłacie – k. 17,26-28, potwierdzenie przelewu – k. 17, akta szkody – k. 42, aneks nr (...) – k. 18, faktura – k. 19, 20, zaświadczenie o demontażu pojazdu – k. 21.

Okres od dnia wynajmu pojazdu zastępczego wyniósł 27 dni. Poszkodowany zdał pojazd zastępczy w 7-mym dniu od wypłaty przez ubezpieczyciela odszkodowania za zniszczenie pojazdu (szkoda całkowita). Łączny wymiar uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego w związku z uszkodzeniem samochodu marki S. wyniósł 27 dni. W przypadku cenników z OC sprawcy zdarzenia koszt wynajmu pojazdu zastępczego w klasie pojazdu uszkodzonego w wyniku zdarzenia z dnia 16 grudnia 2021 roku w tamtym czasie mieścił się w granicach 125-200 zł brutto za dobę. Do tego należy doliczyć stawki kaucji, ewentualnych ubezpieczeń 40 zł brutto za dobę.

Dowód: opinia biegłego S. K.– k.61-70.

Uzasadnione stawki za holowanie pojazdu na odległość 30 km wynosiły od 300 – 450 zł netto (369 -553 zł brutto). Ubezpieczyciel oferował poszkodowanemu sprzed aż wraku i jego odbiór na swój koszt ale poszkodowany nie wyraził na to zgody.

Dowód: opinia biegłego S. K.– k.61-70, akta szkody – k. 42.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dowodów powołanych w opisie stanu faktycznego, które nie były kwestionowane przez strony.

Sąd podzielił w całości wnioski wynikające z opinii biegłego T. M. jako spójne z pozostałym materiałem dowodowym. Opinia ta ostatecznie nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 822 k.c., w wyniku zawarcia urnowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.). Wysokość odszkodowania powinna być ustalona według reguł określonych w art. 363 k.c. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Powód uzasadnił swoją legitymację czynną wobec pozwanego ubezpieczyciela tym, że nabył wierzytelność o wypłatę odszkodowania, z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego od poszkodowanej, na podstawie cesji (art. 509 k.c.). Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Skuteczne jest zbycie wierzytelności, nieoznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika (tak: wyrok SN z dnia 5 listopada 1999 r., III CKN 423/98, OSNC 2000, Nr 5, poz. 92).

Poszkodowanemu przysługiwało wobec pozwanego ubezpieczyciela roszczenie o naprawienie szkody z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej między ubezpieczycielem i sprawcą kolizji drogowej z dnia 16 grudnia 20251 roku. Zgodnie z umową cesji, dołączoną do pozwu, przeniósł na powoda wierzytelność z tytułu odszkodowania w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Należność dochodzona w pozwie stanowiła różnicę między kosztami wynajmu samochodu zastępczego naliczonymi przez powoda a wysokością odszkodowania, wypłaconego przez pozwanego ubezpieczyciela. Podkreślenia wymaga, iż w toku postępowania sporna była zarówno stawka najmu pojazdu zastępczego jak i długość jego trwania. W tym miejscu należy wskazać, że zakres odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela, w granicach sumy ubezpieczenia, był taki sam jak sprawcy wypadku i zgodnie z art. 361 k.c. obejmował odpowiedzialność za normalne następstwa wypadku. Zgodnie z żądaniem powoda, odpowiedzialność ta, stosownie do treści art. 363 § 1 k.c., obejmowała zobowiązanie ubezpieczyciela do zwrotu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego. Przytoczne regulacje stanowią regułę, zgodnie z którą ubezpieczyciel (ew. sprawca), w tym przypadku jest obowiązany do pełnej kompensaty szkody pozostającej w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym ze zdarzeniem szkodzącym. Na ubezpieczycielu spoczywa zatem obowiązek zwrotu kosztów celowych i ekonomicznie uzasadnionych (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 17.11.2011r, sygn. II CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), a na poszkodowanym obowiązek minimalizacji szkody i współpracy z ubezpieczycielem (uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r., sygn. III CZP 20/17, Lex nr 2340475).

Należy w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z art. 826 § 1 k.c. w razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów.

W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24.08.2017 r., sygn. akt III CZP 20/17, wydatki za najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Sąd Najwyższy odwołał się przy tym do uchwały składu 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11), która otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego także przez osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, lecz zastrzegła wyraźnie, że odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje "celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego".

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 24.08.2017r. stwierdził, że z uwagi na potrzebę utrzymania ochrony interesów poszkodowanego w rozsądnych granicach nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu.

Przenosząc powyższe na kanwę niniejszej sprawy wskazać należy, iż bezpośrednio poszkodowany Ł. B. wywiązał się z obowiązku minimalizacji szkody, wynajmując pojazd zastępczy od podmiotu niezwiązanego z ubezpieczycielem. W aktach szkody brak jest potwierdzenia, że poszkodowany otrzymał informację o akceptowanych stawkach najmu oraz o tym, ze stawki te będą przez ubezpieczyciela weryfikowane. Nie może zatem budzić wątpliwości, że poszkodowany miał prawo zawrzeć umowę z dowolnym podmiotem, a stawki, za które pojazd został wynajęty nie przekraczają stawek rynkowych.

Biorąc powyższe za podstawę Sąd uznał, że odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego od dnia wynajmu, tj. 16 grudnia 2021 r. do dnia 12 stycznia 2022 roku tj. za 27 dni było zasadne po stawce 220 zł brutto, co daje kwotę 5940 złotych brutto za cały okres trwania najmu. W zakresie długości najmu należy wskazać, iż ubezpieczyciel niezasadnie odmówił wypłaty odszkodowania za okres od 6 stycznia 2022 roku, tj. od dnia wypłaty odszkodowania za zniszczony pojazd gdyż poszkodowany musiał mieć czas na organizację innego pojazdu. Zwyczajowo przyjmuje się, ze okres ten wynosi 7 dni. Zatem okres najmu za jaki ubezpieczyciel odmówił wypłaty, wbrew twierdzeniom pozwanego, pozostawał w związku przyczynowym ze szkodą. Ubezpieczyciel na etapie postępowania likwidacyjnego wypłacił kwotę 2976,60 złotych, wobec czego do dopłaty pozostaje kwota 1963,40 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Ponadto zasadne okazało się żądanie dopłaty kosztów holowania na kwotę 254 zł z uwagi na zaniżenie kwoty odszkodowania w tym zakresie. Stawka łączna 500 zł (wcześniej wypłacono 246 zł) jest stawką rynkową i jako taką należało ją uwzględnić w ramach zasądzonego odszkodowania. Z kolei roszczenie o zapłatę za holowanie do miejsca zezłomowania pojazdu nie może obciążać ubezpieczyciela skoro ten proponował odbiór wraku i jego sprzedaż bez udziału poszkodowanego.

Mając powyższe na uwadze sąd uwzględnił powództwo do kwoty 3217,40 zł, zaś w pozostałym zakresie jako nieuzasadnione oddalił.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 359 § 1 k.c., zgodnie z którymi jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Istotne jest więc ustalenie momentu, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia. Termin spełnienia świadczenia przez dłużnika, którym jest zakład ubezpieczeń, w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, oznaczony jest w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, według którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Jedynie w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (ust. 2).

Decyzja w przedmiocie wypłaty odszkodowania została wydana 20 października 2022 roku dlatego też Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od 21 października 2022 roku, oddalając roszczenie odsetkowe, w zakresie, w jakim powód domagał się zasądzenia odsetek od 19 stycznia 2022 r.

O kosztach orzeczono w pkt III na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich częściowego rozdzielenia. Na koszty strony powodowej złożyła się opłata od pozwu - 200 zł, opłata od pełnomocnictwa - 17 zł oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika – 900 zł ustalone w oparciu o § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.). Łącznie koszty powoda wyniosły 1117 zł Z kolei koszty po stronie pozwanej obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika –900 zł oraz opłatę od pełnomocnictwa – 17 zł. Łącznie koszty pozwanego wyniosły 917 zł. Powód wygrał w 85% stąd należy mu się zwrot kosztów w kwocie 949,45 zł, zaś pozwany w 15% więc należy mu się zwrot kosztów 137,55 zł. Po skompensowany tych kwot do zapłaty na rzecz pozwanego tytułem kosztów pozostała kwota 811,90 złotych. O powyższym orzeczono w pkt III wyroku.

W takim samym stopniu strony winny być obciążone kosztami sądowymi, na które złożyły się wydatki na opinię biegłego S. K., w łącznej kwocie 1353,49 złotych, które tymczasowo zostały pokryte przez Skarb Państwa. Podstawą rozstrzygnięcia jest art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

O powyższym orzeczono w pkt IV i V wyroku.

ZARZĄDZENIE

1,(...)

2.(...)

3.(...)

(...)