Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 24 października 2018 r.

Powód Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W. w pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 13 grudnia 2016r. domagał się zasądzenia od pozwanych E. S., A. S., R. G. solidarnie kwoty 8.284,50 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 17 grudnia 2015r.

W uzasadnieniu podał, że działając na podstawie art. 110 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...), (...) występuje z roszczeniem regresowym z tytułu wypłaconego przez powoda świadczenia na rzecz poszkodowanego na podstawie art. 98 ust. 1 w/wym. ustawy.

Pozwany E. S. w dniu 4 sierpnia 2014r. kierując samochodem marki V. (...), którego właścicielami są A. S. i R. G. na parkingu w centrum handlowym uszkodził skrzynkę sterującą szlabanem, marki P.. W dacie zdarzenia pozwani nie korzystali z ochrony OC. Wartość szkody wyniosła 8.284,50 zł., która to kwota została wypłacona przez powoda w dwóch ratach.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez tut. sąd w dniu 9 czerwca 2017r. pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości wskazując na brak legitymacji biernej.

W uzasadnieniu podnieśli, iż w chwili uszkodzenia urządzenia na parkingu, ich samochód był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem OC. Podali, że nabyli pojazd od A. B., w dacie zakupu samochód był ubezpieczony od OC a polisa była ważna do dnia 9.10.2014r. Zaznaczyli również, że wypowiedzenie umowy ubezpieczenia dokonane w dniu 1 kwietnia 2014r. przez L. S. nie mogło odnieść skutku gdyż ten nie był od 31 marca 2014r. właścicielem samochodu.

W odpowiedzi na stanowisko pozwanych, powód pismem z dnia 30 stycznia 2018r. wniósł o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) S.A. w W..

Powód uznał, że odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez samochód pozwanych ponosi zakład ubezpieczeń, w którym ubezpieczony z tytułu OC był przedmiotowy pojazd. Wskazał, iż 29 marca 2014r. samochód został sprzedany L. S., który z kolei 31 marca 2014r. zbył go na rzecz A. B., od którego 22 kwietnia 2014r. nabyli go pozwani. 29 marca 2014r. zostało przez L. S. sporządzone wypowiedzenie umowy ubezpieczenia, które wpłynęło do Zakładu (...) 1 kwietnia 2014r. (...) wykluczyło swoją odpowiedzialność za szkodę informując powoda, że ubezpieczenie obowiązkowe wygasło wskutek jego wypowiedzenie w terminie 30 dni od daty nabycia pojazdu. Obecnie powód stoi na stanowisku przedstawionym przez pozwanych a mianowicie, iż osoba, która wypowiedziała umowę nie była do tego uprawniona, gdyż nie była już właścicielem pojazdu. Jako podstawę materialnoprawną roszczenia powód powołał się na przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu bowiem to (...) S.A. w W. był zobowiązany do wypłaty odszkodowania a unikając tego obowiązku stał się bezpodstawnie wzbogaconym

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2018r. sąd na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) S.A. w W..

W odpowiedzi na pozew wezwany do udziału w sprawie wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W pierwszej kolejności podniósł zarzut przedawnienia roszczenia bowiem pozwany zawiadomił poszkodowanego o odmowie przyjęcia odpowiedzialności pismem z 10.09.2014r. a wezwanie do udziału w sprawie ubezpieczyciela nastąpiło 4.04.2018r. zatem po upływie 3 lat. Jednocześnie wskazał, iż nie doszło do przerwy biegu terminu przedawnienia na skutek złożenia pisma powoda z 19.03.2015r. bowiem dotyczyło ono tylko informacji o ubezpieczeniu pojazdu marki V., nie było zgłoszeniem roszczenia lub zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Do chwili obecnej powód nigdy nie zgłosił pozwanemu żądania zapłaty.

Niezależnie od powyższego pozwany stoi na stanowisku, że w dacie zdarzenia pojazd nie był ubezpieczony, gdyż jego nabywca 29 marca 2014r. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Początkowo kwestionował też wysokość szkody, wycofując się z tego stanowiska pismem z 20 września 2018r.

Powód w piśmie z dnia 22 maja 2018r. kwestionował fakt przedawnienia roszczenia powołując się na treść art. 442 ¹ § 1 k.c. oraz fakt powzięcia wiedzy o podmiocie odpowiedzialnym wskutek ponownej analizy akt w związku z okolicznościami podniesionymi w odpowiedzi na pozew przez pozwanych E. S., A. S., R. G.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 sierpnia 2014r. na parkingu Centrum Handlowego (...) kierujący samochodem marki V. (...) nr rej. (...), poprzednio T. (...), pozwany E. S. uderzył w urządzenie wjazdowe marki P.. W wyniku tego skrzynka sterująca uległa uszkodzeniu a kierujący przyjął swoją odpowiedzialność za zdarzenie.

Przedmiotowy samochód w dacie zdarzenia był współwłasnością pozwanych A. S. i R. G. a E. S. był jego użytkownikiem. Pojazd został zakupiony przez pozwanych w dniu 22 kwietnia 2014r. od A. B.. A. B. nabył go od L. S. w dniu 31 marca 2014r., L. S. kupił samochód od S. S. w dniu 29 marca 2014r.

Pojazd pozwanych w dacie zdarzenia i powstania szkody był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego (...) S.A. w W.. Umowa została zawarta przez S. S. w dniu 10 października 2013r. na okres do 9 października 2014r. Składki z tytułu umowy OC były opłacone a pozwanym E. S., A. S., R. G. została wydana polisa OC. Umowa nie została skutecznie wypowiedziana, pisemne oświadczenie L. S. opatrzone datą 29 marca 2014r. zostało złożone ubezpieczycielowi w dniu 1 kwietnia 2014r..

(...) spółka z o.o. zgłosił szkodę (...) S.A. przed 10 września 2014r., w tym bowiem w dniu po częściowym przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania. Pismem z 2 października 2014r. przekazał akta szkody powodowi do dalszej likwidacji. W korespondencji z Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym, (...) S.A. pismem z 27 marca 2015r. poinformował, że umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej została wypowiedziana 1 kwietnia 2014r. przez L. S. co oznacza, że w dacie zdarzenia właściciele pojazdu nie posiadali ochrony ubezpieczeniowej.

Powód wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w kwotach 4.000 zł. w dniu 24 listopada 2014r. i 4.284,50 zł. w dniu 23 lipca 2015r. Pismami z 21 października 2015r. wezwał pozwanych do zwrotu wypłaconego odszkodowania.

Dowód: oświadczenie k. 24 i 28, informacja o okresie ubezpieczenia k. 25, pismo (...) k. 26, umowy sprzedaży pojazdu k. 27, 115-116, dowód opłaty ubezpieczenia OC k. 114, dowody dot. wysokości szkody k. 29-31, wezwania do zapłaty k.32-34, akta szkody k.90 i 145, zeznania pozwanych k. 117/v-118

Stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów postępowania likwidacyjnego, umów sprzedaży pojazdu, dowodów uiszczenia składki z tytułu OC oraz zeznań pozwanych. Dowody nie były kwestionowane przez strony. Nie były podnoszone zarzuty co do prawdziwości faktów potwierdzanych przez dowody z dokumentów prywatnych. W świetle ich treści nie sposób zaakceptować stanowiska pozwanego (...) S.A. prezentowanego w informacji przekazanej powodowi 27 marca 2015r., iż w dacie zdarzenia komunikacyjnego samochód pozwanych nie był objęty ubezpieczeniem OC. Dokument wypowiedzenia umowy a tym samym oświadczenie woli jakkolwiek noszące datę 29 marca 2014r. zostało złożone przez L. S. ubezpieczycielowi 1 kwietnia 2014r. czyli po sprzedaży pojazdu. Inną kwestia są odmienne stanowiska stron co do daty wymagalności roszczenia, terminu przedawnienia i oceny czy roszczenie uległo przedawnieniu co podlega już rozważaniom prawnym a nie ocenie dowodów.

Nie wymagają oceny dowody potwierdzające wartość szkody bowiem ostatecznie jej wysokość nie była kwestionowana przez pozwanych.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 3 a ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. za 2003 roku, nr 124, poz. 1152) do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych m.in. na osobie i w mieniu gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC.

Z chwilą wypłaty przez fundusz odszkodowania sprawca szkody i osoba, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy OC jest zobowiązana do zwrotu spełnionego świadczenia a roszczenie Funduszu przedawnia się z upływem lat 3 od daty spełnienia świadczenia.

Nie ulega jednak wątpliwości, że samochód marki V. (...) nr rej. (...) ( poprzednio T. (...) ) w dniu 4 sierpnia 2014r. był objęty ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej u pozwanego (...) S.A. Faktem jest, iż ubezpieczyciel prowadząc postępowanie likwidacyjne ustalił inny stan faktyczny. Nie mając wiedzy o zawartej w dniu 29 marca 2014r. umowie sprzedaży pojazdu i zbyciu pojazdu przez L. S. przyjął za skuteczne jego oświadczenie o wypowiedzeniu umowy ubezpieczenia. Tymczasem w dniu złożenia oświadczenia wymieniony nie był już właścicielem pojazdu i co oczywiste nie był uprawniony do wypowiedzenia umowy. Zgodnie z treścią art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Nie budzi wątpliwości na co wskazuje prezentata na dokumencie wypowiedzenia, że chwilą tą był 1 kwietnia 2014r. Z kolei w myśl art. 31 ust.1 cyt. wyżej ustawy w razie przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego na nabywcę przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wynikające z umowy ubezpieczenia OC. Umowa ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba, że posiadacz, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności wypowie ją na piśmie. Uprawnionym do wypowiedzenia umowy OC jest zatem nabywca a tym 1 kwietnia 2014r. był A. B..

Zatem roszczenie powoda w stosunku do pozwanych E. S., A. S., R. G. jest niezasadne bowiem uczestniczący w zdarzeniu komunikacyjnym pojazd pozwanych posiadał ważną i obowiązującą w dniu 4.08.2014r. ochronę ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej a w konsekwencji podlega ono oddaleniu.

Sama odpowiedzialność kierującego V. (...) za powyższe zdarzenie i szkodę nie była kwestionowana, okoliczności wydarzenia nie były sporne co oznacza, że zobowiązanym do naprawienia szkody jest zakład ubezpieczeń udzielający ochrony z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, tym wypadku (...) S.A.

Pozwany powołując się treść art. 819 k.c. podniósł zarzut przedawnienia.

W jego ocenie wymagalność roszczenia nastąpiła 10 września 2014r. ( odmowa przyjęcia odpowiedzialności i wypłaty odszkodowania wysłana do poszkodowanego ) a jego wezwanie do udziału w sprawie w dniu 4 kwietnia 2018r. ( w rzeczywistości 6 lutego 2018r. )

Art. 819 § 1 i 3 k.c. stanowi, że roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się upływem lat trzech a w wypadku ubezpieczenia OC roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ( a takim było zachowanie kierującego pojazdem) ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia ( art. 442 ¹ § 1 k.c.). Powód odnosząc się do zarzutu przedawnienia wskazał, iż początek biegu przedawnienia należy łączyć z faktyczną wiedzą poszkodowanego o osobie obowiązanej do naprawienia szkody, czyli z uzyskaniem takich informacji, oceniając sytuację obiektywnie, które pozwalają na przypisanie sprawstwa konkretnemu podmiotowi. Z akt szkody tymczasem wynika, że powód w istocie nie miał wiedzy o nadal obowiązującej umowie ubezpieczenia OC, bezskuteczności jej wypowiedzenia, wręcz przeciwnie (...) wyraźnie poinformował powoda o zakończeniu umowy w dniu 1 kwietnia 2014r., odmówił przyjęcia odpowiedzialności i przekazał postępowanie likwidacyjne do dalszego prowadzenia powodowi. W aktach szkody nie ma też danych o innej umowie ubezpieczenia OC ważnej w dacie zdarzenia. Takimi samymi informacjami dysponował poszkodowany.

Podkreślenia jednak w tym miejscu wymaga, iż powód wcale nie dochodzi zwrotu wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania na podstawie umowy lub odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego tylko w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości ( art. 405 k.c. ). Źródłem bezpodstawnie uzyskanej korzyści mogą być zdarzenia różnego rodzaju, mogą one powstać w wyniku działania wzbogaconego jak i bez jego udziału, korzyść musi mieć jednak wartość majątkową, zwiększającą majątek wzbogaconego kosztem innej osoby bez podstawy prawnej jakiegokolwiek rodzaju. Fakt wypłaty odszkodowania przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ma taki właśnie charakter. Powód wypłacił odszkodowanie nie będąc do tego zobowiązanym, a pozwany ubezpieczyciel uchylając się od odpowiedzialności odszkodowawczej na rzecz poszkodowanego nie uszczuplił swojego majątku o konkretną wartość majątkową.

W takim wypadku roszczenie ulega przedawnieniu na zasadach ogólnych tj. po upływie lat 10 od daty wymagalności, bowiem powód nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą i nie dochodzi roszczenia związanego z tą działalnością.

Mając powyższe na uwadze uznając za zasadne i nieprzedawnione roszczenie skierowane do pozwanego (...) S.A. sąd orzekł jak w pkt II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

SSR Grażyna Poręba

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

SSR Grażyna Poręba