Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

Sygn. I C 957/24

UZASADNIENIE
wyroku z 27 grudnia 2024 r.

Strona powodowa (...) z siedzibą w Luksemburgu w pozwie skierowanym przeciwko (...) S.A. w W. domagała się zasądzenia kwoty 7531,49 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 6991,49 zł od dnia 22 marca 2024 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 540 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swojego roszczenia powód wskazał, że 17 marca 2024 r. miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki M. (...) należący do P. Ł.. Szkoda została zgłoszona przez poszkodowanego, a ubezpieczyciel uznawszy swoją odpowiedzialność przekazał P. Ł. kwotę 9568,01 zł tytułem odszkodowania. Następnie poszkodowany w wyniku zdarzenia z 17 marca 2024 r. dokonał cesji wierzytelności spółce (...) sp. z o.o., która dokonała przelewu wierzytelności na rzecz powoda. W ocenie powoda kwota wypłacona przez ubezpieczyciela poszkodowanemu jest za niska i nieadekwatna do kosztów naprawy.

W odpowiedzi na pozew (k. 54-59), strona pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Na poparcie swojego stanowiska pozwany wskazał, że ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność względem poszkodowanego i z tego tytułu pokrył szkodę w całości. W ocenie ubezpieczyciela kwota przekazana na rzecz P. Ł. w całości rekompensuje szkodę wynikłą ze zdarzenia z 17 marca 2024 r. Wobec tego dalsze roszczenia strony powodowej nie są w ocenie pozwanego zasadne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. Ł. 17 marca 2024 r. w K. był uczestnikiem kolizji drogowej, w której uszkodzony został prawy bok pojazdu marki M. (...) o nr rej (...). Uczestnicy zdarzenia spisali odpowiednie oświadczenie w sprawie kolizji.

(bezsporne)

Sprawca kolizji posiadał wykupione ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej u pozwanego ubezpieczyciela. Poszkodowany zgłosił szkodę u swojego ubezpieczyciela (...), który uznał odpowiedzialność z tytułu wypadku. W toku postępowania likwidacyjnego ustalono wysokość szkody na kwotę 9568,01 zł brutto, które to środki przyznano P. Ł. decyzją ubezpieczyciela z 22 marca 2024 r. Ustalenie wysokości szkody odbyło się po wizycie rzeczoznawcy i dokonanych oględzinach pojazdu.

(bezsporne, nadto wydruki decyzji ubezpieczyciela k. 12, informacje o kosztach naprawy k. 13 wraz z kalkulacją k. 13v-18)

Uszkodzeniu uległ samochód marki M. (...), model (...) z 2009 r. należący do P. Ł.. Poszkodowany naprawił samochód we własnym zakresie u znajomego blacharza – lakiernika. Naprawy były wykonywane w systemie gospodarczym, gdzie osoba wykonująca naprawę sama zamawiała części, które następnie były malowane pod kolor pojazdu i wymienianie. Mechanik zakupywał używane, oryginalne części do samochodu P. Ł.. W trakcie postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel nie wskazywał poszkodowanemu warsztatów, w których powinien naprawić samochód.

Poszkodowany pracuje jako dyrektor szkoły w C. i nie może prowadzić działalności gospodarczej. P. Ł. nie posiada rachunków ani faktur z naprawy samochodu. Kwota przyznana przez ubezpieczyciela w całości pokryła koszty naprawy pojazdu.

(dowód: zeznania P. Ł. k. 72)

Pojazd należący do P. Ł. w wyniku zdarzenia posiadał uszkodzenia błotnika przedniego prawego – do wymiany i lakierowania, drzwi przednich prawych – do wymiany i lakierowania, listwy ozdobnej błotnika przedniego prawego, drzwi przednich prawych oraz błotnika tylnego prawego – do wymiany, lampy kierunkowskazu w lusterku prawym – do wymiany, drzwi i błotnika tylnego prawnego – do lakierowania.

Naprawy w samochodzie poszkodowanego wykonano poprawnie, bez widocznych wad lakierniczych i kolorystycznych. Błotnik przedni prawy – został wymieniony na inny, pomiar grubości lakieru wskazał, że nałożono na element podwójną grubość lakieru, co nie wyklucza, że został zamontowany błotnik używany. Pomiar grubości lakieru w drzwiach przednich prawych wskazuje, że została na nie nałożona warstwa szpachli lub dokonano trzykrotnego lakierowania, co oznacza, że zostały naprawione bez ich wymiany lub zamontowane inne używane. Trzy tylne prawe i błotnik tylny prawny, zostały poddane drugiemu procesowi lakierowania o czym świadczy pomiar grubości lakieru.

Rzeczywisty koszt naprawy pojazdu jaki mógł ponieść poszkodowany stosując do naprawy używane oryginalne części , korzystając z ofert stron internetowych z uwzględnieniem stawki za prace mechaniczne i lakiernicze w wysokości 120 zł netto wyniósł ok 6025,42 zł brutto. Koszty zamiennych części używane w postaci (błotnika, drzwi, kierunkowskazu w lusterku prawy, listwy boku prawego) wyniosły 1467,78 zł brutto. Robocizna: prace mechaniczne 1402,20 zł, prace dodatkowe: 73,80 zł, lakierowanie: 3081,64 zł. Razem naprawa samochodu P. Ł. przy użyciu części używanych wyniosła ok. 6025,42 zł brutto.

(dowód: opinia biegłego k. 74-96)

Po wykonaniu napraw skontaktował się z P. Ł. pracownik firmy (...), który zaproponował poszkodowanemu odkupienie szkody. Po sprawdzeniu oferty w internecie P. Ł. zdecydował się na podpisanie umowy przelewu wierzytelności na rzecz (...) sp. z o.o. w O..

P. Ł. działając przez pełnomocnika umową nr (...) z 4 kwietnia 2024 r. przelał na rzecz (...) sp. z o.o. w O. wszelkie niezapłacone dotąd wierzytelności w tym wierzytelności przyszłe (np. z tytułu kosztów ekspertyzy technicznej lub nieujawnionych dotąd uszkodzeń) wynikające ze szkody w pojeździe marki M. (...) o nr rej. (...) powstałej na skutek zdarzenia z 17 marca 2024 r. likwidowanej pod nr akt szkodowych (...)wobec wszystkich podmiotów zobowiązanych do naprawienia szkody (§ 1 ust. 1 umowy).

(dowód: zeznania P. Ł. k. 72, umowa przelewu wierzytelności nr (...) k. 26-27, pełnomocnictwo k. 28)

(...) sp. z o.o. następnie umową z 4 kwietnia 2024 r. zbyła na rzecz (...) wierzytelność zakupioną od P. Ł..

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z 4 kwietnia 2024 r. k. 30 wraz z pełnomocnictwami k. 31-32)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie przedłożonych do akt sprawy dokumentów oraz dowodów osobowych w postaci zeznań świadka.

Dowody z dokumentów sąd uznał za wiarygodne z uwagi na okoliczność, że stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone (art. 244 k.p.c.) oraz tego, że osoby, które je podpisały złożyły zawarte w nich oświadczenia (art. 245 k.p.c.), korzystają z domniemania autentyczności i prawdziwości.

Fakty określone powyżej jako niesporne wynikały z twierdzeń stron, które zostały wprost przyznane (art. 229 k.p.c.), bądź które sąd – z uwagi na brak zaprzeczenia przez strony przeciwnej za takie uznał mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy (art. 230 k.p.c.).

Zeznania świadka P. Ł. sąd uznał za wiarygodne w całości. Świadek przedstawił okoliczności związane z naprawą swojego samochodu. P. Ł. podniósł, że oddał pojazd do zaprzyjaźnionego mechanika, który zajął się całością napraw, samodzielnie dokonując zakupu niezbędnych części. Równocześnie świadek zeznał, że części użyte do naprawy samochodu były oryginalne, a kwota przyznana przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego w całości pokryła wydatki z tytułu naprawy samochodu. Zeznania świadka znajdują odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym tworząc spójną i logiczną całość. Sąd wobec tego nie miał żadnych podstaw ku temu aby odmówić im wiary.

Odnośnie spornej kwestii dotyczącej kosztu naprawy samochodu P. Ł. w wyniku zdarzenia z 17 marca 2024 r. sąd oparł się na opinii biegłego w zakresie techniki samochodowej i ruchu drogowego. Biegły dysponował odpowiednią wiedzą techniczną i doświadczeniem niezbędnym do sporządzenia opinii, w dostateczny sposób uzasadnił wnioski opinii, opinie opracował w oparciu o całość dokumentacji szkodowej i oględzinach pojazdu, opinia zatem odpowiada wymaganiom przewidzianym w art. 285 § 1 k.p.c. Strony również nie kwestionowały wniosków płynących z przedmiotowej opinii.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 805 § 1 i 2 pkt. 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia majątkowego ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie, polegające na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela wynikająca z umowy ubezpieczenia majątkowego wyraża się w obowiązku spełnienia świadczenia pieniężnego polegającego na wypłacie odszkodowania za szkodę powstałą w wyniku przewidzianego w umowie wypadku.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2 art. 822 k.c.). Przepis § 4 przytoczonego artykułu upoważnia uprawnionego do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej do dochodzenia roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Według art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2500 z późn. zm.). z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej (art. 36 ust. 1 zd. 1 wskazanej wyżej ustawy).

Zgodnie z treścią art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c. samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego środka komunikacji, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Według zaś art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła. W myśl natomiast art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Poszkodowany jest więc uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego wyrządzoną szkodę.

W niniejszym postępowaniu przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej jest zaistnienie zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku odszkodowawczego, wystąpienie szkody rozumianej jako uszczerbek w mieniu poszkodowanego, a także istnienie związku przyczynowego między zdarzeniem a zaistniałą szkodą. Sąd miał na uwadze, że świadczenie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego winno w pierwszej kolejności korespondować z zasadą pełnej kompensaty poniesionej szkody wyrażonej w art. 361 § 2 k.c., ale jednocześnie powinno obejmować tylko niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na rynku lokalnym (tak Sąd Najwyższy w uchwale z 13 czerwca 2003 r. wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 32/03, LEX nr 78592). Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczeń i jej faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na powyższy sposób ustalenia ich wysokości (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27.06.1998 r., sygn. I CR 151/88, LEX nr 8894). Należne odszkodowanie stanowi różnica pomiędzy stanem majątku poszkodowanego jaki istniałby, gdyby przedmiotowa kolizja nie nastąpiła, a stanem tego majątku jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę. W odniesieniu do szkody komunikacyjnej jest to w praktyce różnica pomiędzy wartością, jaką pojazd przedstawiał w chwili wypadku, a jego wartością po wypadku. Fakt naprawienia rzeczy (samochodu) nie ma też znaczenia dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, ponieważ wysokość ta powinna odpowiadać kosztom wyrównania uszczerbku, jaki pojawił się w majątku poszkodowanego po powstaniu wypadku komunikacyjnego, a więc kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku. Treścią świadczenia wynikającego z umowy ubezpieczenia OC, nie jest jednak przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku (restytucja techniczna samochodu), ale naprawienie szkody powstałej w ogóle w majątku poszkodowanego, wywołanej uszkodzeniem lub zniszczeniem pojazdu. Od woli poszkodowanego zależy bowiem to, czy i w jakim zakresie wypłacone mu przez ubezpieczyciela odszkodowanie przeznaczy na naprawę samochodu (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 17 maja 2007 r., sygn. akt III CZP 150/06, LEX nr 258523).

Odnosząc powyższe, teoretyczne rozważania do realiów niniejszego procesu należy wskazać, że świadczenie spełnione przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego w pełni kompensuje szkodę poniesioną przez P. Ł.. W toku procesu ustalono bowiem, że poszkodowany kolizją z 17 marca 2024 r. naprawił samochód w systemie gospodarczym, gdzie, jak sam przyznał, kwota przekazana przez ubezpieczyciela pokryła wszelkie wynikłe ze zdarzenia koszty. P. Ł. posiadał używany samochód, który w momencie zdarzenia miał już 15 lat. Do naprawy samochodu bezspornie użyto używanych, oryginalnych części. Takie rozwiązanie nasuwają nie tylko zasady doświadczenia i logiki, ale także wnioski płynące z opinii biegłego rzeczoznawcy. Wiadome jest bowiem, że w przypadku starszego samochodu nieopłacalne jest wydatkowanie na nowe, oryginalne części. Równocześnie wykonanie napraw przy użyciu zamienników może nie dać efektu, który istniał sprzed wypadku. Zamienniki z uwagi na to, że nie są produkowane przez producenta pojazdu mogą po prostu nie pasować do oryginalnych elementów samochodu. Wobec tego przy użyciu zamienników widoczne będą odkształcenia jak choćby większe szczeliny pomiędzy elementami. Oględziny samochodu oraz wykonane na elementach blacharskich pomiary lakieru jasno wskazują, że do naprawy pojazdu P. Ł. zostały użyte używane części. Oczywiście wszelkie roboty blacharsko lakiernicze zostały wykonane w sposób prawidłowy, przez co fakt użycia używanych części nie wpływa na efekt końcowy jakim było przywrócenie stanu poprzedniego samochodu. Równocześnie na użycie używanych części samochodowych wskazuje koszt całkowity poczynionych napraw. Biegły sporządzając opinię na potrzeby niniejszego postępowania wskazał kosztorysowe warianty napraw z wykorzystaniem nowych oryginalnych części czy też zamienników. Koszty te znacząco przewyższają rzeczywiste wydatki z tytułu naprawy samochodu, które zostały poniesione przez P. Ł.. Sam świadek przyznał w toku procesu, że naprawił samochód a odszkodowanie od ubezpieczyciela w pełni pokryło koszty naprawy pojazdu, którą przeprowadził znajomy mechanik. Nadto jak sam świadek podniósł, że ubezpieczyciel nie wskazywał mu konkretnie warsztatu w którym ma się odbyć naprawa. Z kolei mechanik naprawiający samochód poszkodowanego nie wystawił mu z tego tytułu żadnych faktur czy paragonów. Oznacza to, że kwota 9568,01 zł przyznana w toku postępowania likwidacyjnego w pełni zrekompensowała szkodę wynikłą ze zdarzenia z 17 marca 2024 r.

Z uwagi na powyższe pozbawione uzasadnienia byłoby gdyby pozwany miał dodatkowo pokrywać koszty hipotetycznych napraw samochodu poszkodowanego. Sąd bowiem uznał, że przytoczone przez powoda koszty napraw nie znajdują w niniejszym stanie faktycznym uzasadnienia. P. Ł. przeprowadził już naprawę samochodu, która zamknęła się w kwocie ustalonej w toku postępowania likwidacyjnego. Zasądzenie natomiast dodatkowej kwoty od ubezpieczyciela na rzecz powoda należałoby ocenić jako jego wzbogacenie kosztem pozwanego. Zgodnie z nowszym orzecznictwem Sądu Najwyższego jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione; wysokość odszkodowania nie zależy od ulg i rabatów możliwych do uzyskania przez poszkodowanego od podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem - Uchwała SN z 8.05.2024 r., III CZP 142/22, LEX nr 3712282. W ramach niniejszego procesu mamy do czynienia z tego rodzaju przypadkiem, gdy poniesiono już koszty naprawy pojazdu. Koszty te, co ustalono były uzasadnione oraz mieszczą się w sumie przyznanej przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego. Wobec tego nieuzasadnione byłoby przyznawanie dodatkowych kosztów powodowi skoro szkoda została już całkowicie zrekompensowana.

Na marginesie podnieść należy, że to powód jako strona inicjująca proces i domagająca się zasądzenia od pozwanego określonej kwoty, powinna wykazać podstawy swojego roszczenia. Oznacza to, że powód musiał wykazać, że do naprawy doszło na oryginalnych, nowych częściach, bądź też zamiennikach, co uzasadniałoby przyznanie odszkodowania w wyższym zakresie. Powód nie spełnił jednak swojego procesowego obowiązku, gdyż w sąd ustalił, że naprawy dokonano przy użyciu oryginalnych, używanych części. Tego rodzaju praktyka jest często spotykana, zwłaszcza w odniesieniu do starszych pojazdów. Równocześnie stosowanie używanych ale oryginalnych części jest bardziej uzasadnione ze względów praktycznych i estetycznych. Dopasowanie zamienników blacharskich do oryginalnych elementów nadwozia jest bowiem czasochłonne a w przypadku zaniechania tej czynności, na karoserii widoczne są znaczne szczeliny między elementami, które nie występują gdy chodzi o oryginalne części. Stanowisko sądu opiera się przede wszystkim na wnioskach płynących z opinii biegłego rzeczoznawcy, który po dokonaniu pomiarów wykazał, że lakier na wymienionych elementach jest grubszy niż w przypadku oryginalnych części nadwozia. Świadczy to o tym, że części blacharskie zastosowane do naprawy pojazdu są używane. O oryginalności tych elementów stanowią zdjęcia, na których nie widać żadnego niedopasowania elementów. Końcowo podkreślić należy, że w wypadku używanych elementów nadwozia, naprawa pojazdu nie byłaby tak kosztowna jak w wypadku zamienników czy nowych części oryginalnych.

Podsumowując w ramach niniejszego postępowania ustalono, że suma wypłacona poszkodowanemu w toku postępowania likwidacyjnego w pełni skompensowała zdarzenie z 17 marca 2024 r. Powód nie wykazał natomiast aby koszty naprawy pojazdu P. Ł. były wyższe niż sam poszkodowany zadeklarował lub by naprawa pojazdu wykonana w taki sposób nie doprowadziła pojazdu do stanu sprzed szkody. Nie ma bowiem żadnych rachunków ani faktur z tytułu naprawy, gdyż poszkodowany przeprowadził naprawę w systemie gospodarczym znajomemu mechanikowi. Fachowiec samodzielnie zakupił wszelkie niezbędne części i wykonał konieczne prace związane z malowaniem i montażem elementów, a brak wystawienia rachunku powoduje, że nie jest obecnie możliwe ocenienie tych wydatków. Powód nie wykazał natomiast aby koszty naprawy przewyższały sumę wypłaconą P. Ł. w toku postępowania likwidacyjnego, co w konsekwencji prowadziło do oddalenia powództwa w całości o czym sąd orzekł w pkt I wyroku.

O kosztach procesu w pkt II sąd orzekł kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania określoną w art. 98 § 1 k.p.c. Na koszty te składa się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika ustalone w oparciu o § 2 ust. 4 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.) oraz opłata od pełnomocnictwa. O odsetkach od kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

W pkt III sąd w oparciu o art. 113 ust. 1 Ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959 z późn. zm.), dalej: u.k.s.c., w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. i art. 83 ust. 1 i 2 u.k.s.c. obciążył przegrywającego proces powoda wydatkami poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa. Na wydatki te składał się koszt przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, który stanowił wydatek rzędu 1456,82 zł. Kosztami tymi sąd obciążył powoda zgodnie z zasadą wynikającą z art. 98 § 1 k.p.c.