Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 marca 2023 r.

Powód (...) Ltd., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w pozwie wniesionym do tut. Sądu w dniu 24 stycznia 2023 r. domagał się zasądzenia od pozwanej M. N. kwoty 3436,97 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od dnia 11 października 2022r. do dnia zapłaty liczonymi od kwoty 3149,28 zł oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2022r. do dnia zapłaty liczonymi od kwoty 287,69 zł. Domagał się również zasądzenia kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych (k.1-7)

Powód wskazał nadto, iż w dniu 11 października 2022r. wniósł przeciwko pozwanej pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym, w dniu 21 października 2022r. wydano nakaz zapłaty, a następnie na skutek wniesienia przez pozwaną sprzeciwu, postanowieniem z dnia 9 listopada 2022r. postępowanie zostało umorzone (k. 59-63).

W uzasadnieniu roszczenia powód podał, że 20 kwietnia 2022r. pozwana, za pomocą środków porozumiewania się na odległość, zawarła z (...) sp. z o.o. umowę pożyczki krótkoterminowej nr (...). Celem umowy było refinansowanie innego zobowiązania pozwanej, dlatego też kapitał w kwocie 3149,28 zł nie został przekazany bezpośrednio pozwanej. Uprzednio pozwana uiściła również opłatę refinansującą w kwocie 529,07 zł. Na mocy umowy, pozwana zobowiązała się do zwrotu na rzecz pożyczkodawcy całkowitej kwoty 3678,35 zł. Wyjaśnił, że pozaodsetkowe koszty nie przekraczają granic określonych ustawą o kredycie konsumenckim. Spłata pożyczki miała nastąpić w formie jednorazowej do dnia 20 maja 2020r. z czego pozwana się nie wywiązała. W dniu 22 stycznia 2020r. pożyczkodawca zawarł z (...) sp. z o.o. ramową umowę o przeniesieniu ryzyka niespłacenia pożyczek. W sytuacji nie wywiązania się z umowy (...) sp. z o.o. zobowiązał się spełnić określone świadczenie ubezpieczeniowe natomiast świadczeniem zwrotnym był przelew określonych w umowie wierzytelności. Pierwotny wierzyciel przekazał zatem na rzecz nabywcy również wierzytelność w stosunku do pozwanej. Ostatecznie, to powód na mocy umowy ramowej z 18 maja 2018r. i porozumienia z 2 września 2022r. nabył przedmiotową wierzytelność. Na kwotę objętą żądaniem składa się kapitał (3149,28 zł), kwota odsetek umownych za opóźnienie naliczona przez wierzyciela pierwotnego od pozostałej do zapłaty kwoty udzielonej pożyczki od dnia 21 maja 2022r. do 2 września 2022r. (205,46 zł); kwota odsetek ustawowych za opóźnienie (w wysokości maksymalnej) naliczona przez powoda od pozostałej do zapłaty kwoty udzielonej pożyczki od 2 września 2022r. do dnia złożenia pozwu (82,23 zł).

Pozwana M. N. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, w odpowiedzi na pozew, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k. 71-74).

W uzasadnieniu podniosła, że powód nie wykazał by przysługiwała mu względem pozwanej wierzytelność dochodzona pozwem, albowiem dołączany do porozumienia załącznik nr 1B nie dotyczy pozwanej. Powód nie przedłożył również żadnego dowodu, nie budzącego wątpliwości, że doszło do zawarcia umowy pożyczki. Załączony do akt wydruk umowy nie jest podpisany. Powód nie wykazał by wykonał umowę, nie przedłożył żadnego dowodu potwierdzającego przelanie kwoty w związku z refinansowaniem.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 kwietnia 2022r. został sporządzony wydruk ramowej umowy pożyczki oaz umowy pożyczki refinansującej o numerze (...) pomiędzy podmiotem (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. działającym przez (...) sp. z o.o. a M. N., podstawie której miała zostać udzielona pozwanej pożyczka na kwotę 3149,28 zł (kapitał) celem spłaty zobowiązań względem podmiotów trzecich.

Warunkiem zawarcia umowy było posiadanie aktywnego konta użytkowania na portalu internetowym pożyczkodawcy ( (...) konto było zakładane automatycznie po przejściu rejestracji i uiszczeniu opłaty weryfikacyjnej. W momencie dokonania rejestracji pożyczkobiorca składał wniosek o pierwszą pożyczkę. Kolejne wnioski, zarejestrowany pożyczkobiorca mógł składać również za pośrednictwem formularza internetowego, wysyłając sms lub telefonicznie.

Pożyczkę uważało się za udzielną w chwili uznaniu rachunku pożyczkodawcy kwotą przelewu odpowiadającą wysokości udzielonej pożyczki (§ 2 umowy).

W przypadku umowy refinansującej, pożyczkodawca miał obowiązek dokonać spłaty zobowiązania pożyczkobiorcy na rachunek podmiotów uprawnionych względem pożyczkobiorcy, wskazany we wniosku o udzielenie pożyczki. Refinansowanie było możliwe tylko w przypadku uprzedniego uiszczenia przez pożyczkodawcę kwoty prowizji oraz odsetek naliczonych w związku z udzieleniem pożyczki refinansującej. W przypadku kiedy zapłata kwoty prowizji oraz odsetek następuje przed dniem spłaty pożyczki, która jest refinansowana, refinansowanie jest dokonywane w dniu spłaty pożyczki która jest refinansowana.

Zgodnie z treścią wydruku umowy pożyczki, wypłata pożyczki w kwocie 3149,28 zł miała nastąpić na rachunek bankowy należący do (...) sp. z o.o. Wysokość prowizji została ustalona na kwotę 487,82 zł a odsetki w wysokości 6 % w stosunku rocznym wyniosły 41,25 zł. Całkowita kwota do zapłaty wyniosła 3678,35 zł. Umowa pożyczki miała zostać zawarta na okres 30 dni. Spłata miała się odbyć jednorazowo w terminie do 20 maja 2022r.

W przypadku jeżeli pożyczka lub jej część nie zostałyby uiszczone w terminie pożyczkobiorca był obowiązany do zapłaty odsetek za czas opóźnienia tj. za okres od daty spłaty pożyczki do dnia zaksięgowania kotwy pożyczki. Odsetki naliczane były w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

(dowód: umowa nr (...) – k.16, harmonogram – k.15, umowa ramowa – k.17-20, potwierdzenie przelewu – k.22, k.21)

W dniu poprzednim niż data wydruku tj. 19 kwietnia 2022r. pozwana uiściła na rzecz (...) sp. z o.o. kwotę 529,07 zł w tytule wskakując, iż jest to opłata za refinansowanie ID pożyczki (...).

Zgodnie z potwierdzeniem z sytemu B. M. w ramach umowy (...) w dniu 31 marca 2022r. (...) sp. z o.o. przekazał na rzecz pozwanej kwotę 2700 zł.

(dowód: bankowe potwierdzenie operacji - k.22, potwierdzenie B. M. - k.21)

W dniu 22 stycznia 2020r. pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. a (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. została zwarta umowa przeniesienia ryzyka niespłacenia pożyczek. W dniu 22 stycznia 2020r. strony zwarły aneks.

W dniu 2 września 2022r. na mocy umowy ramowej z 18 maja 2018r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. oraz S. C. (...) z siedzibą L. zawarły umowę cesji wierzytelności wymienionych złączniku nr 18. W dokumencie tym pod pozycją 164410 wymieniona była pożyczka (...) z 29 kwietnia 2022r., na łączna kwotę 5840 zł. Dane wskazanej tam osoby nie pokrywają się z danymi pozwanej.

(dowód: umowa przeniesienia ryzyka z 22.01.2020r. – k.25-32, aneks z 12.05.2022r. – k.33, oświadczenie o zapałce ceny –k.37, umowa ramowa cesji z 18.05.2018r. – k.39-40 porozumienie z 2.09.2022 – k.47, pełnomocnictwa – k.48-49, załącznik nr 18 – k.51-52, oświadczenie – k.58)

W dniu 19 września 2022r. skierowano do pozwanej wezwanie do zapłaty i zawiadomienie o cesji.

(dowód: wezwanie i zawiadomienie z 19.09.2022rr. – k.23-24)

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty a powołane w opisie stanu faktycznego.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wywodził swoje roszczenie z umowy pożyczki refinansującej z dnia 20 kwietnia 2022 nr (...) zawartej pomiędzy pozwaną a poprzednim pożyczkodawcą, jako nabywca wierzytelności.

W niniejszej sprawie zatem warunkiem skutecznego dochodzenia roszczeń przez nabywcę wierzytelności jest wykazanie, że wierzytelność ta istniała i przysługiwała zbywcy wierzytelności oraz scedowana została na powoda. Pozwana zakwestionował zarówno fakt zawarcia umowy pożyczki jak również legitymację czynną powoda.

Legitymacja czynna, jak i bierna jest opartym na prawie materialnym uprawnieniem do występowania w charakterze strony w konkretnej sprawie sądowej. Wymóg jej posiadania stanowi przesłankę merytorycznego rozpoznania sprawy, badaną przez sąd w chwili orzekania, gdyż jej brak po stronie choćby jednej ze stron postępowania skutkuje oddaleniem powództwa. Podlega ona badaniu sądu z urzędu, gdyż w przeciwnym razie sąd nie mógłby wydać rozstrzygnięcia co do istoty sprawy zgodnego z faktycznym stanem.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zaoferowany przez powoda, w ocenie Sądu nie pozwala uznać aby powód skutecznie nabył wierzytelność w stosunku do pozwanej a wynikającą z umowy z 20 kwietnia 2022r. Z dokumentów przedłożonych przez powoda, owszem wynika w sposób dostateczny sam ciąg cesji - pomiędzy pierwotnym pożyczkodawcą a (...) sp. z .o.o. z siedzibą w W. i ostatecznie powodem. Powód jednakże nie zdołał skutecznie udowodnić aby nabył wierzytelność istniejącą w stosunku do pozwanej. W załączniku nr 1 dołączonym do umowy pomiędzy pożyczkodawcą a (...) sp. z o.o. wymieniona została umowa nr (...) oraz dane pozwanej jednakże takich informacji nie dostarcza już załącznik nr 18 do porozumienia zawartego pomiędzy kolejnym nabywcą a powodem na podstawie umowy ramowej cesji. Dokument ten odnosi się do zupełnie innego pożyczkobiorcy. Tym samym powód nie zdołał udowodnić aby przedmiotem umowy ramowej i porozumienia była wierzytelność w stosunku do pozwanej a objęta żądaniem pozwu.

Sąd nadto stoi również na stanowisku, iż powód nie zdołał skutecznie odeprzeć pozostałych zarzutów pozwanej i w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wykazać by w ogóle pozwaną i poprzedniego pożyczkodawcę łączyła umowa pożyczki, na którą się powołuje.

Jak już powyżej podkreślono, powód opierał swoje roszczenie na umowie pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Niezależnie od tego, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie mają także przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, wprowadzające dodatkowe definicje i warunki udzielenia pożyczki konsumentowi to niewątpliwie zastosowanie ma także cytowany wyżej przepis kodeksu cywilnego. Z definicji umowy pożyczki wynika podstawowa cecha tej czynności prawnej jaką jest przeniesienie własności, inaczej przekazanie pożyczkobiorcy (czy nawet innemu podmiotowi przez niego wskazanemu), określonej ilości, kwoty pieniędzy. Co więcej, już z samego wydruku przedłożonego przez powoda wynika wprost, iż umowa pożyczki uważna była z udzieloną w momencie uznania rachunku kwotą przelewu odpowiadającą wysokości udzielonej pożyczki.

Tymczasem powód nie wykazał w żaden sposób, żeby na podmiot wskazany przez pozwaną została przeniesiona jakakolwiek ilość pieniędzy wynikająca z przedmiotowej umowy pożyczki refinansującej celem pokrycia pierwotnego zadłużenia. Powód przedłożył do akt potwierdzenie przelewu z systemu B. M., z którego wynika, iż pozwana 31 marca 2022r. miała otrzymać kwotę 2.700 zł od (...) sp. o. o. tytułem umowy nr (...). W pozwie powód wyjaśnił, iż umowa z 20 kwietnia 2022r. miała refinansować umowę nr (...). Z umowy refinansującej fakt ten jednakże w ogóle nie wynika. Postanowienia umowy nie wskazują, jaka umowa miała zostać refinansowana. Brak jest informacji identyfikujących spłacane za pozwaną zobowiązanie. Kwota przelewu z tytułu poprzedniej umowy a kapitał pożyczki refinansującej również się nie pokrywają, a powód nie przedłożył poprzedniej umowy, celem wyjaśnienia tych rozbieżności. Ponadto umowa ta jest również konieczna celem zbadana, co ma Sąd czynić z urzędu, prawidłowości naliczenia pozaodsetkowych kosztów zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim (art. 36c).

Warunkiem refinansowania, jak wynika z umowy z 20 kwietnia 2022r., było uprzednio uiszczenie przez pożyczkobiorcę opłaty tj. prowizji i odsetek. Wprawdzie powód przedłożył bankowe potwierdzenie przelewu na kwotę 529,07 zł czyli na sumę wskazanych w umowie odsetek i prowizji, jednakże datowane na 19 kwietnia 2022r. Co więcej w tytule przelewu jest wskazane tylko, że dotyczy refinansowania pożyczki (...). W dokumencie tym, poza wysokością opłaty, nie ma żadnego odnośnika, że dotyczy on właśnie umowy stanowiącej podstawę żądania a nie jakiejkolwiek innej. Z kolei w świetle poczynionych ustaleń i wskazanych wątpliwości, a także zarzutów pozwanej dokument ten, mający wykazać zawarcie umowy, jest zdaniem Sądu niewystarczający.

Podsumowując, strona powodowa, nie przedłożyła żadnego dokumentu mającego wykazać, iż środki zostały przekazane podmiotowi wskazanemu przez pozwaną, a w świetle kodeksowej definicji pożyczki, aby w ogóle umowa została zawarta, a na pewno już wykonana. Dowód wypłaty pieniędzy jest istotny z punktu widzenia ogólnych przepisów kodeksu cywilnego definiujących umowę pożyczki a w przypadku umowy pożyczki z konsumentem, jeszcze za pośrednictwem środków porozumienia się na odległość, dowód wypłaty pieniędzy ma decydujące znaczenie i jest bezwzględnym warunkiem do ustalania stanu faktycznego.

W materiale dowodowym Sąd dysponuje dwoma wydrukami umów - umowy ramowej i umowy pożyczki. Umowy miały zostać zawarte za pośrednictwem portalu internetowego. W aktach spawy brak jest jakiegokolwiek dokumentu, świadczącego o tym, że pozwana posiadała aktywny profil klienta na portalu internetowym pośrednika pożyczkodawcy. Brak jest także jakiegokolwiek dokumentu, który potwierdzałby weryfikację tożsamości osoby zaciągającej zobowiązane za pośrednictwem platformy internetowej (chociażby zapłatę przelewu weryfikacyjnego). Strona powodowa nie zaoferowała zatem żadnego konkretnego dowodu, z którego by wynikało, że to pozwana złożyła oświadczenie woli o związaniu umową pożyczki refinansującej, a okolicznościom tym pozwana zaprzecza. Wobec wysokości kapitału umowy (art. 720 § 2 k.p.c.), powód powinien był wykazać zatem zachowanie formy dokumentowej w myśl art. 77 ² k.c. i art. 77 ³ k.c.

Sąd zatem uznał, że strona powodowa nie udowodniła faktów, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Podkreślić przy tym trzeba, że samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (wyrok SN z dnia 22.11.2001 r., sygn. I PKN 660/00, publ. Wokanda 2002/7-8/44). Zgodnie z art. 232 k.p.c. obowiązek wskazania dowodów obciąża przede wszystkim strony, a w myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Oznacza to, że ten, kto powołuje się na przysługujące mu prawo, występując z żądaniem obowiązany jest udowodnić okoliczności faktyczne uzasadniające to żądania. Chodzi tu o fakty, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, wykazujące istnienie prawa.

W ocenie sądu powód jest profesjonalistą działającym na rynku wierzytelności, mającym doświadczenie w dochodzeniu sądowym nabytych roszczeń. Z tego względu należy od niego wymagać aby dochował należytej staranności przy dokumentowaniu dokonanych czynności handlowych, w szczególności aby zadbał o przekazanie mu niezbędnych dokumentów wykazujących skuteczność nabycia wierzytelności oraz w ogóle jej istnienie.

Mając zatem powyższe okoliczności na uwadze Sąd powództwo oddalił, o czym orzekł jak w pkt. I wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. Na zasądzone na rzecz pozwanej koszty postępowanie w kwocie 917 zł złożyła się opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika (900 zł) ustalone w oparciu o § 2 pkt. 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015 poz. 1800)

Sędzia Agnieszka Poręba